Năm 2018, chứng khoán Việt Nam bị tác động mạnh bởi các yếu tố bên ngoài khiến thị trường đánh mất đi những lợi thế có được từ năm 2017. Ông có đánh giá như thế nào về TTCK năm vừa qua?

Mặc dù có những biến động khó lường bởi các yếu tố bên ngoài nhưng điểm đạt được của thị trường chứng khoán Việt Nam trong năm vừa qua là đã thiết lập nên đỉnh mới với trên 1200 điểm trong đầu tháng 4/2018 cùng với đó là sự thoái vốn thành công của nhiều đơn vị Nhà nước trong năm 2018. Đây được cho là một trong những thắng lợi lớn của thị trường cũng như việc đánh giá cho vấn đề nâng hạng trong thời gian tới.

Các yếu tố bên ngoài ảnh hưởng trực tiếp đến thị trường xuyên suốt năm qua là việc căng thẳng thương mại giữa Trung Quốc và Mỹ đã khiến không chỉ thị trường chứng khoán Việt mà còn ảnh hưởng cả chứng khoán toàn cầu. Ở đó, thị trường các khu vực đã bốc hơi hàng nghìn tỷ đô la mỹ.

Những lợi thế năm 2017 đạt được là rất to lớn từ đó thúc đẩy cho thị trường trong giai đoạn đầu năm 2018. Với những kết quả đạt được như thoái vốn thành công ở nhiều đơn vị lớn như SAB, VNM, VCG… Trong năm 2018, cơ quan quản lý cũng siết chặt bằng các văn bản pháp luật, các quy chế từ đó loại bỏ nhiều doanh nghiệp công bố thông tin không đúng định kỳ, tính minh bạch của thị trường ngày càng tốt hơn. Đặc biệt, dự thảo về luật chứng khoán mới đang được các cơ quan quản lý tiến hành từ đó đưa vào để áp dụng một cách thiết thực hơn với thị trường ngày càng hiện đại, đòi hỏi tính minh bạch, tính pháp lý cao.

Năm 2018 ngoài việc đã thoái vốn thành công ở nhiều đơn vị lớn của Nhà nước thì việc các tổ chức, định chế nước ngoài tiếp tục gắn bó và tăng cường tìm kiếm các đối tác trên thị trường niêm yết để hợp tác cũng là những thành công ngoài mong đợi như việc hợp tác của các ngân hàng, các công ty chứng khoán. Và đặc biệt có sự gia tăng đầu tư của các doanh nghiệp, tập đoàn Hàn Quốc với thị trường tài chính Việt Nam năm qua như việc thành lập, mua lại các công ty chứng khoán. Sự hiện diện của các Công ty chứng khoán Hàn Quốc như KIS Việt Nam, KB, Mirea Asset...

Dù phải đối diện với nhiều khó khăn, nhưng TTCK Việt Nam vẫn có nhiều điểm sáng, theo ông đó là nhờ đâu?

Đối diện với những khó khăn khi vấn đề tỷ giá luôn nóng trong giai đoạn đầu năm do căng thẳng thương mại giữa Trung Quốc và Mỹ đã khiến cho thị trường chứng khoán trong nước nhiều lần chao đảo. Sau quá trình tăng trưởng được cho là đỉnh cao trong quý 1/2018 thì từ sau giữa tháng 4 trở đi thị trường luôn trong tình trạng tăng giảm đan xen những trồi sụt lớn khiến cho nhiều nhà đầu tư mất hết những thành quả đã đạt được.

Chính tác động của cuộc chiến thương mại của hai cường quốc đã khiến cho thị trường đánh mất đi sự tăng trưởng bền vững, mà đáng ra với những kết quả đạt được của năm 2017 cũng như quá trình điều hành chính sách vĩ mô của Chính phủ đặc biệt quá trình điều hành linh động về vấn đề tỷ giá của Ngân hàng Nhà nước. Chính điều này đã tạo cho Việt Nam cân bằng hơn được trong cuộc chiến thương mại và chính là quốc gia được hưởng lợi nhiều nhất trong vấn đề này.

Vì những lý do trên mà điểm sáng của thị trường trong năm qua vẫn là thu hút được lượng vốn lớn của nhiều quỹ, nhiều định chế tài chính lớn trên thế giới. Với quy mô còn khá bé so với thị trường quốc tế, thị trường chứng khoán Việt Nam vẫn còn rất nhiều kỳ vọng cho sự tăng trưởng tiếp nhất là với nền kinh tế ổn định và nền chính trị ổn định.

Ngoài những vấn đề như thoái vốn thành công thì việc đưa lên chào sàn nhiều doanh nghiệp lớn, những doanh nghiệp cổ phần như Vinhomes, hapro, BSR, PVoil, PV power, TPB(tienphong bank), FPT retail…Chính những doanh nghiệp lớn có chất lượng chào sàn đã tạo ra bộ mặt mới cho thị trường cũng như thu hút ngày càng tốt hơn dòng vốn ngoại. Từ đó góp phần lớn vào quá trình luân chuyển dòng vốn đưa vào nền kinh tế mà mấu chốt là tạo ra tiền đề, động lực cho sự phát triển mạnh mẽ của doanh nghiệp và cũng chính là góp phần cho sự tăng trưởng kinh tế nói chung.

Ông đánh giá như thế nào về khối ngoại với TTCK Việt Nam năm 2018?

Nói về khối ngoại trên thị trường chứng khoán Việt Nam kể từ giai đoạn hình thành và đến nay trải qua 18 năm hoạt động. Đây được cho là khối có sự ảnh hưởng lớn đến sự tăng trưởng của thị trường cũng như chính khối này là động lực, tâm điểm mà các nhà đầu tư cá nhân trong nước luôn theo dõi diễn biến mua ròng hay bán ròng của họ.

Khối ngoại giai đoạn thị trường phát triển cũng chia thành nhiều nhóm đầu tư, trong đó ngoài các quỹ chuyên nghiệp, các tổ chức lớn thì những nhà đầu tư cá nhân cũng lướt sóng khá mạnh trên thị trường nhằm tìm kiếm lợi nhuận trong những đợt tăng trưởng chung.

Khối ngoại năm 2018 nhìn chung là mua ròng khá mạnh, trong đó có thể kể đến những thương vụ mua lớn cổ phiếu của những doanh nghiệp, những tập đoàn tư nhân cũng như việc mua thoái vốn của các doanh nghiệp nhà nước mà điển hình là thoái vốn mà điển hình của việc mua này là cổ phiếu VHM, VIC và MSN đã tạo nên sự đột phá về thanh khoản trên thị trường.

Chính có sự tham gia của khối ngoại đã tạo nên động lực lớn cũng như dòng tiền ngày càng trở nên mạnh mẽ. Nhiều tháng liên tiếp thị trường có mức thanh khoản trên chục nghìn tỷ đồng và duy trì được sự tăng điểm mà đỉnh điểm của nó là trong giai đoạn quý 1/2018 đánh dấu mốc son cho thị trường chứng khoán Việt Nam khi chỉ số đạt mốc trên 1.200 điểm.

Có thể nói rằng khối ngoại là một bộ phận quan trọng và không thể tách rời của thị trường chứng khoán Việt Nam trong nhiều năm qua và có sự ảnh hưởng lớn đến xu hướng cũng như quá trình tăng trưởng hay sụt giảm của thị trường. Và cũng có thể nhận thấy rằng, họ là một trong những nhân tố tạo thêm sức hút, sự hấp dẫn của thị trường.

Tôi vẫn thường nói khối ngoại là nhóm nhà đầu tư rất thú vị! Còn thú vị như thế nào thì chỉ những nhà đầu tư tham gia vào thị trường một cách thực tế mới cảm nhận được và hiểu được điều này.

Thưa ông TTCK Việt Nam trong năm 2019 sẽ đối diện với những thách thức nào: Như có thuận lợi gì để phát triển? Rủi ro như thế nào? Đặc biệt, cuộc chiến thương mại Mỹ-Trung sẽ ảnh hưởng như thế nào đến thị trường chứng khoán Việt Nam.

Mặc dù thị trường năm qua được cho là có sự thành công nhất định trên nhiều khía cạnh, từ sự tăng trưởng, điểm số đến quá trình thành công của việc thoái vốn, của quá trình niêm yết nhiều doanh nghiệp lớn. Tuy vậy, điểm không đạt được trong năm qua là sự ảnh hưởng của cuộc chiến thương mại Mỹ -Trung đã khiến cho thị trường có những giai đoạn trồi sụt và giảm lớn. Từ sự ảnh hưởng đó cùng với các yếu tố trong nước đã khiến cho không ít nhà đầu tư phải trả giá vì sự mất mát trên thị trường là rất lớn.

Một số thách thức của năm 2019 cho các cơ quan quan lý như việc tiếp tục duy trì sự ổn định của tỷ giá, thiết lập và duy trì sự cân bằng của lãi suất ngân hàng cũng như điều tiết các yếu tố vĩ mô để tránh tạo ra các tác động kép khi mà cuộc chiến thương mại giữa hai ông lớn vẫn chưa đạt được những thỏa thuận quan trọng. Ngoài ra, sự tăng trưởng GDP cũng như quá trình thu hút vốn của nước ngoài ngày càng trở nên là bài toán khó cho Chính phủ trong năm tới nhất là những năm tới chúng ta phải vận động, phấn đấu để thị trường đạt được quy mô lớn hơn nhằm được đánh giá đưa vào quá trình nâng hạng.

Về sự thuận lợi của thị trường thì tiếp bước năm 2018 về quá trình điều hành linh động tỷ giá, lạm phát cho đến các vấn đề vĩ mô. Cùng với sự tăng trưởng duy trì ở mức cao không chỉ GDP mà còn của nhiều ngành, nhiều lĩnh vực. Chính sự ổn định của nền kinh tế đặc biệt là sự ổn định của hệ thống chính trị được nhà đầu tư nước ngoài đặc biệt quan tâm và đánh giá cao. Từ đây có thể thấy thị trường tiếp tục nhận được sự quan tâm lớn, thu hút được dòng vốn lớn của nước ngoài.

Theo ông năm 2019 chúng ta phải làm gì để biến những thách thức thành cơ hội để phát triển hơn nữa và giữ ổn định thị trường trước nhiều yếu tố tác động bất lợi?

Trước hết thì về phía cơ quan quản lý thị trường như UBCK Nhà nước cần tiếp tục triển khai các vấn đề pháp lý để hỗ trợ thị trường và có chế tài nhằm ngày càng tạo ra minh bạch hóa thị trường, các vấn đề liên quan đến doanh nghiệp niêm yết. Vấn đề pháp lý, pháp luật về thị trường chứng khoán cần đáp ứng với nhu cầu thực tế nhất là trong giai đoạn hội nhập kinh tế quốc tế.

Tiếp theo, về phía cơ quan quản lý cũng cần có cơ chế giám sát, quản lý thông tin với các tổ chức niêm yết, minh bạch hóa thông tin, linh động và chủ động khi có các tình huống cũng như thông tin bất thường.

Điều cuối cùng đối với cơ quan quản lý như UBCK, NHNN…cần xây dựng nhiều sản phẩm mới, các sản phẩm phái sinh thu hút được nhiều hơn sự tham gia của cá nhâm, tổ chức và các thành phần kinh tế. Xây dựng lại bộ chỉ số trên cơ sở tránh bị tác động hay ảnh hưởng của một vài cổ phiếu lớn hoặc nhóm cổ phiếu của các tập đoàn để tránh có những tác động cũng như thao túng chỉ số, thao túng giá thị trường.

Đối với Ngân hàng Nhà nước tiếp tục duy trì sự quản lý có tính linh hoạt, điều hành chủ động vấn đề tỷ giá để tránh các tác động từ phía bên ngoài. Qua đó, tạo ra sự cân đối cũng như tính ổn định của thị trường tiền tệ, thị trường tài chính trong nước khi có những biến động từ thị trường thế giới.

Về phía các công ty chứng khoán cần xây dựng các sản phẩm phù hợp nhằm duy trì tính ổn định để hỗ trợ nhóm khách hàng cá nhân, khách hàng trong nước. Các sản phẩm về phân tích, đánh giá vĩ mô cũng như đánh giá về sự tăng trưởng, triển vọng của nhóm ngành, doanh nghiệp cần chuyên sâu, định kỳ…

Về phía các nhà đầu tư, các tổ chức định chế và các quỹ thị trên cơ sở hoạt động của từng đối tượng xây dựng danh mục đầu tư phù hợp. Tiếp đà tăng trưởng để xây dựng các phương pháp đầu tư phù hợp và hiệu quả. Đánh giá được các nhóm ngành, các doanh nghiệp để từ đó ra quyết định đúng đắn nhằm gia tăng giá trị đầu tư cho một giai đoạn nhất định. Và quan trọng nhất là xây dựng danh mục đầu tư để tránh được các biến động khôn lường của tài chính toàn cầu cũng như những bất thường trong nước.

• Thịt bò giả, thịt ôi thối được “phù phép” len lỏi vào bữa cơm gia đình

• Cách nhận biết bún tẩm hóa chất độc hại

• TP HCM: Rùng mình với chiêu trò dùng vôi tẩy trắng nội tạng bò hôi thối

Nguyễn Tiến Chung