Giá cá tra tiếp tục ổn định

 Giá cá tra đạt 30-31 ngàn/kg vào tháng 4/2017 khi các doanh nghiệp (DN) chế biến tiếp tục đẩy mạnh thu mua cá nguyên liệu để phục vụ thị trường XK, nhất là xuất khẩu sang thị trường Trung Quốc. Tuy nhiên, sau đó 2 tháng, vào thời gian thu hoạch rộ nên giá cá tra đã giảm nhiều, nhưng vẫn duy trì ở mức cao từ 24.000 – 26.000 đồng/kg cho đến hết năm. Những tháng đầu năm 2018, giá cá tra nguyên liệu ở ĐBSCL “lên cơn sốt”, hiện dao động từ 29.000 - 31.000 đồng/kg, có nơi lên tới 32.000 đồng/kg… để chế biến XK. Với giá này, người nuôi cá có lãi cao, nên vào vụ năm nay, bà con đã đẩy mạnh nuôi cá tra, đẩy giá cá tra giống lên rất cao.

Tuy nhiên, khó khăn hiện nay là nguồn cá tra giống đang hiếm hàng. Bởi, thời gian qua,  do thị trường XK bấp bênh, nên nhiều cơ sở sản xuất con giống đã bỏ nghề, hoặc không còn mặn mòi nghiên cứu như thời hoàng kim (2005-2008). Hiện cá tra giống đã tăng vọt lên đến 50.000- 60.000 đồng/kg (cỡ 30con/kg) nhưng người nuôi khó tìm được con giống chất lượng.

 Ngoài ra, nghề làm cá giống cũng lắm rủi ro. Bởi, giá cả lên xuống thất thường không ổn định. Khi cá tra nguyên liệu giảm thì ít người nuôi, cá giống giảm theo và ngược lại … Bên cạnh đó, gần đây, chất lượng cá giống bị sụt giảm do ảnh hưởng nhiều nguyên nhân khác nhau, khiến tỷ lệ hao hụt của việc nuôi cá tra thương phẩm tăng cao hơn 30%... Tỉnh An Giang và Đồng Tháp, 2 địa phương có diện tích nuôi cá tra nhiều nhất nước, nhiều hộ nuôi than rằng, tỉ lệ ương giống thấp, tỉ lệ hao hụt nhiều. Vì vậy, vấn đề các cơ quan khoa học cần nghiên cứu tìm ra mô hình ương giống đạt tỉ lệ chấp nhận được để triển khai, là việc người nuôi cá mong chờ nhiều nhất trong giai đoạn hiện nay. Cụ thể là Đồng Tháp có 68 cơ sở sản xuất cá tra giống, năm 2017 nuôi ương không dưới 50 tỉ con cá bột nhưng năm nay vẫn thiếu giống do tỉ lệ sống thấp. Nguyên nhân là do ô nhiễm môi trường và dịch bệnh.

Thông tin từ Viện Nghiên cứu nuôi trồng thủy sản 2, hiện có 101.000 cá tra bố mẹ, cá tra hậu bị đã được phát tán đàn cho các trại giống ở khu vực ĐBSCL. Năm 2017, phát tán 15.000 con và sẽ sinh sản vào năm 2019. Tuy nhiên, nguồn giống phục vụ cho vụ sản xuất năm nay chỉ còn 60.000 cá tra bố mẹ.

Giải pháp căn cơ cho đầu ra

Lâu nay, diễn biến XK tại các thị trường tác động và ảnh hưởng rất lớn đến sản xuất trong nước. Thị trường XK cá tra của VN đã đến được 140 quốc gia và vùng lãnh thổ trên thế giới. Năng suất cá tra có thể đạt tới 300-400 tấn/ha chỉ trong 7-8 tháng nuôi với các loại thức ăn có nguồn gốc chủ yếu từ thực vật nên giá thành sản xuất rất rẻ. Chính vì vậy, vào thời điểm “hoàng kim” của ngành cá tra, nông dân nuôi cá lãi hàng tỷ đồng chỉ với mỗi hecta ao nuôi cá tra, vì giá XK cá tra phi lê khi đó cũng lên đến 3,2USD/kg, thậm chí 4USD/kg.

 Cuối tháng 3/2018, Bộ Thương mại Mỹ (DOC) đã ra quyết định cuối cùng thuế chống bán phá giá cá tra phi lê đông lạnh nhập khẩu từ VN với mức thuế tăng cao nhất từ trước đến nay. Với mức thuế này thì coi như cá tra VN rất khó để XK sang Mỹ. Bởi, mức thuế thấp nhất 3,74 USD/kg là gần bằng với giá bán cá tra sang Mỹ. Hiện nay, nhiều DN đã chuyển hướng sang khai thác các thị trường khác như châu Âu, Trung Quốc…, trong thời gian chờ đợi có những chính sách mới. 62 cơ sở tại VN nằm trong danh sách chương trình giám sát cá da trơn của Mỹ, nhưng hiện chỉ có 14 cơ sở đang chế biến, XK cá tra sang nước này. Trung Quốc vẫn là thị trường nhập khẩu cá tra lớn nhất của VN.

 Với mục tiêu là khuyến khích DN lớn xây dựng vùng nguyên liệu, liên kết với cơ quan khoa học tạo ra nguồn giống bố mẹ chất lượng cao, theo đó, cần có một thị trường ổn định, Bộ NN-PTNT cần phối hợp cùng các tỉnh ĐBSCL khẩn trương đầu tư phát triển con giống cá tra. Đã đến lúc, đề án quy hoạch nguồn giống tập trung tại 2 tỉnh An Giang và Đồng Tháp cần được triển khai ngay. Thay vì trước đây các hộ nhỏ, lẻ tự sản xuất giống, DN không quan tâm đến chất lượng nên mua giống trôi nổi. Mục tiêu là xây dựng đề án phát triển giống cá tra, dự kiến đến năm 2020 có 1.000 ha tham gia chuỗi sản xuất giống chất lượng, chiếm khoảng  50% diện tích ương giống cá tra ở ĐBSCL; cung cấp khoảng 50% nhu cầu con giống cá tra (tương đương 1,75 tỷ con giống), nhằm phục vụ tốt nguồn cá giống, giúp các tỉnh ĐBSCL chủ động trong việc nuôi cá tra thương phẩm phục vụ XK. Đây được xem là giải pháp căn cơ cho đầu ra, nhằm tránh hiện tượng cung nhiều thì bị dội hàng và ngược lại, đẩy nghề nuôi, chế biến cá tra XK vào chỗ khó khăn.

• Kinh doanh ế ẩm, H&M đang tồn kho 4 tỷ USD quần áo
• Hạt sầu riêng được thu mua với giá cao hơn quả
• Bảng giá xe ô tô mới nhất tháng 7/2018 tại Việt Nam

Thục Anh