Vụ kiện ca sĩ Noo Phước Thịnh vi phạm bản quyền của nhạc sĩ Zack Hemsey (đại diện là Công ty Epic Elite vì công ty đã mua độc quyền ca khúc "The way" của nhạc sĩ Zack Hemsey) tại TAND TP HCM đang chấn động dư luận, đặc biệt trong giới showbiz. Chuyện vi phạm bản quyền không hiếm thấy tại Việt Nam nhưng đây có lẽ là vụ kiện đến tòa hiếm hoi.

Cụ thể, theo đơn kiện của phía Zack Hemsey, phân cảnh từ 6 giờ 5 phút đến 7 giờ 30 phút trong MV (video ca nhạc) "Chạm khẽ tim anh một chút thôi" của ca sĩ Noo Phước Thịnh có sử dụng một đoạn nhạc trong tác phẩm "The way" của anh để làm nền cho phân cảnh tai nạn xe hơi của các diễn viên mà chưa xin phép tác giả hoặc quyền sở hữu tác phẩm.

Trong đơn kiện, nhạc sĩ Zack Hemsey nêu rằng tháng 10/2017, anh phát hiện ca sĩ Noo Phước Thịnh chia sẻ trực tuyến MV có tên "Chạm khẽ tim anh một chút thôi". MV này nhanh chóng đạt mức 30 triệu view trên YouTube. Hiện bản sao MV này vẫn được lưu trữ, chia sẻ và có thể truy cập từ nhiều địa chỉ trên mạng internet.

Nhạc sĩ Zack Hemsey yêu cầu Noo Phước Thịnh chấm dứt ngay và xóa vĩnh viễn MV "Chạm khẽ tim anh một chút thôi" có sử dụng tác phẩm "The way" (bản ghi âm) khỏi tất cả các phương tiện lưu trữ, các trang mạng và bất kỳ phương tiện nào mà công chúng có thể tiếp cận; bồi thường thiệt hại về vật chất 500 triệu đồng; bồi thường thiệt hại tinh thần 50 triệu đồng; thanh toán chi phí thuê luật sư 300 triệu đồng; công khai xin lỗi nhạc sĩ Zack Hemsey trên một vài phương tiện truyền thông.

Đây không phải lần đầu tiên xảy ra việc vi phạm bản quyền liên quan đến các nghệ sĩ nước ngoài. Thế nhưng, để xảy đến việc nghệ sĩ nước ngoài kiện ra tòa Việt Nam là chuyện khá hi hữu.

Trước đó, ca sĩ Bảo Anh cũng nhanh chóng phải bỏ ra 100 triệu đồng để mua bản quyền cho MV Sống xa anh chẳng dễ dàng. Động thái này diễn ra sau khi phía Bảo Anh bị YouTube nhắc nhở do sử dụng đoạn hai bản hòa âm Icarus và Glimmer Of Hope của nhà soạn nhạc Ivan Torrent. Ê-kíp của Bảo Anh thừa nhận, do không hiểu luật từ YouTube nên phía ê-kíp sản xuất đã sử dụng 2 đoạn nhạc ngắn mà chưa xin phép đơn vị giữ bản quyền.

Có thể thấy, việc vi phạm bản quyền của những MV ca khúc trên đều do sử dụng một đoạn nhạc nền mà không xin phép tác quyền. Thực tế, vấn đề bản quyền âm nhạc của Việt Nam từ trước tới nay vẫn là câu chuyện muôn thuở, từ bản quyền âm nhạc tới hình ảnh. Tình trạng vi phạm bản quyền diễn phổ biến đến mức chính những người làm nhạc cũng ngán ngẩm. Ý thức bản quyền ở Việt Nam hiện nay còn yếu kém nên khi tham gia những “sân chơi” quốc tế dễ bị vi phạm mà chính bản thân cũng không biết mình vi phạm.

Tình trạng cắt, ghép một hình ảnh đâu đó vào MV của ca sĩ Việt hoặc tự ý đưa vài đoạn hòa âm có sẵn vào bản nhạc của nhạc sĩ Việt cần phải chấm dứt khi V-pop đã bước vào sân chơi chính thống, nơi ca sĩ có thể thu lợi thì cũng phải tuân thủ "luật chơi" quốc tế.

Nhất là khi Việt Nam trở thành thị trường tiềm năng trong lĩnh vực kinh doanh âm nhạc trực tuyến, các nhạc sĩ đều có đơn vị đại diện khu vực để kiểm soát, quản lý "tài sản trí tuệ" của họ.

Theo nhà sản xuất âm nhạc Trần Việt Dũng (Dũng NEO): “Việt Nam cũng buộc phải tuân thủ luật mà thế giới đã thống nhất và công nhận. Nghệ sĩ Việt hay các nhà sản xuất cũng cần chuyên nghiệp, biết thế nào là vi phạm bản quyền. Việc chỉ sử dụng trái phép một đoạn nhạc rất nhỏ đôi khi cũng gây ảnh hưởng tới sản phẩm sau cùng của cả một ê-kíp, khiến ca sĩ cũng bị ảnh hưởng danh tiếng”.

Tuy nhiên, Dũng NEO cũng chia sẻ thêm, Việt Nam chưa có những tổ chức hợp pháp đóng vai trò giống như trọng tài để bảo vệ nghệ sĩ Việt, phân định tranh chấp, đàm phán về bản quyền với bên còn lại. Do đó, đây cũng là một thiệt thòi đối với nghệ sĩ nếu không đưa ra được bằng chứng mình không vi phạm.

• Việt Nam đã mua được bản quyền “Tam sinh tam thế: Thập lý đào hoa”?

• Next Media là đơn vị thứ 2 sau VTV sở hữu bản quyền AFF Cup 2018

• Noo Phước Thịnh vi phạm bản quyền, bị đòi bồi thường gần 1 tỷ đồng

Hải Hà