SO HUU TRI TUE
Thứ năm, 28/03/2024
  • Click để copy

Tiền kỹ thuật số: Xu hướng thời đại, rủi ro chồng chất

14:00, 14/02/2018
(SHTT) - Năm 2017 được đánh giá là một năm không thể tin nổi của tiền ảo. Tuy nhiên, khi Bitcoin vốn nổi tiếng là đồng tiền có diễn biến bất ngờ, chẳng ai biết chuyện gì sẽ có thể xảy ra trong năm 2018 này.

Xu hướng thời đại công nghệ số

Đêm ngày 26.10.2017, ông Lê Trường Tùng, Chủ tịch HĐQT trường Đại học FPT, thông báo trên mạng xã hội rằng, trường Đại học FPT chấp nhận cho sinh viên nộp học phí bằng Bitcoin, trước mắt áp dụng cho sinh viên ngoại. Ông Tùng cho rằng: “Bitcoin là một sản phẩm công nghệ. FPT là trường đại học đào tạo về công nghệ, nên tìm hiểu, nghiên cứu, thử nghiệm những vấn đề mới mẻ của công nghệ, gắn nó với thực tiễn cuộc sống trong thời đại 4.0 là điều nên làm”.

3

 Tiền ảo Bitcoin từng gây "bão" trên thị trường.

Trước đó, trên website du lịch trực tuyến có trụ sở tại TP. HCM, cũng đã thông báo chấp nhận đặt vé máy bay và thanh toán bằng Bitcoin. Trang web này thuộc Công ty Future. Travel. Khách hàng mua vé máy bay và các dịch vụ đi kèm trên website có quyền lựa chọn đơn vị tiền tệ của quốc gia mình. Khi đã tìm và đặt được chuyến bay hoặc sản phẩm, ở phần thanh toán, khách hàng sẽ nhận được giá ở đơn vị tiền tệ đã chọn, có thể trả bằng thẻ tín dụng, tài khoản công ty hoặc Bitcoin. Giải thích nguyên nhân chọn Bitcoin cho giao dịch thanh toán, lãnh đạo Future.

Travel cho rằng, khách hàng thường phàn nàn về phí giao dịch qua thẻ tín dụng cao, còn các doanh nghiệp (DN) cũng bị thu phí từ ngân hàng (NH) nhiều, nhưng tốc độ chuyển khoản chậm. Do đó, công ty chọn Bitcoin với hy vọng giải quyết được vấn đề về phí lẫn tốc độ xử lý giao dịch. Chấp nhận thanh toán bằng Bitcoin là một việc làm hợp lý của công ty, vì nó sẽ đón trước xu thế mới của thế giới. Bởi, Bitcoin không phải là một loại tiền ảo, mà là một phương thức thanh toán mới khá an toàn, sử dụng rộng rãi trong môi trường mạng, đã và đang được chấp thuận tại nhiều đơn vị, cửa hàng bán lẻ nổi tiếng thế giới.

2

Nhiều triệu phú xuất hiện khi đầu tư bitcoin

Rủi ro pháp lý

Tuy nhiên, với VN, Bitcoin không phải là tiền tệ theo pháp luật hiện hành và cũng không phải là phương tiện thanh toán hợp pháp. Và, các loại tiền ảo tương tự khác, nếu dùng như phương tiện thanh toán cũng sẽ không được pháp luật thừa nhận. Các tổ chức tín dụng cũng không được phép sử dụng như một loại tiền tệ hoặc phương tiện thanh toán khi cung ứng dịch vụ cho khách hàng. Do vậy, NH Nhà nước đã khuyến cáo các tổ chức, cá nhân không nên đầu tư, nắm giữ và giao dịch liên quan đến Bitcoin cũng như các loại tiền điện tử tương tự khác.

 Bitcoin là đồng tiền kỹ thuật số đầu tiên trên thế giới, được giới thiệu lần đầu vào 31.01.2008 bởi một cá nhân hoặc một tổ chức ẩn danh được biết với tên gọi Satoshi Nakamoto. Bitcoin là loại tiền mã hóa điển hình nhất, ra đời đầu tiên và được sử dụng rộng rãi nhất trong thương mại điện tử. Các DN ngày càng có xu hướng muốn thanh toán bằng Bitcoin để giảm thiểu chi phí. Đến tháng 11.2017, lượng tiền cơ sở của Bitcoin được định giá hơn 160 tỷ USD - là loại tiền mã hóa có giá trị thị trường lớn nhất.

4

 

Đối với nhiều nhà đầu tư (NĐT), Bitcoin được xem như vàng của thế giới internet, vì nó có tính khan hiếm, trữ lượng giới hạn chỉ có 21 triệu Bitcoin. Do đó, nó không thể bị lạm phát như tiền mặt. Ngoài ra, mỗi Bitcoin được khai thác dựa trên nguồn tài nguyên của internet và được dùng thuật toán để tạo ra, khiến độ khó của việc làm ra một Bitcoin ngày càng tăng giống hệt như việc đào vàng trong thế giới thực. Vì những tính chất đó, Bitcoin không chỉ có thể là một phương tiện thanh toán ở một số quốc gia mà còn được sử dụng để giao dịch như một loại hàng hóa trên thị trường các đồng tiền điện tử trên thế giới.

Thời điểm ngày 23.11.2017, giá 1 Bitcoin là 8.238,72 USD, tăng hơn 700% so với đầu năm. Và, đến ngày ngày 26-11, tại New York, đồng Bitcoin đã lập kỷ lục mới về giá trị đạt 9.518 USD. Giá bitcoin ngày 28/11 tiếp tục duy trì ở mức cao sau khi vượt mốc 9.600 USD. Hãng tin Bloomberg cho rằng, giá trị của đồng tiền ảo lớn nhất này liên tục tăng vì nó tiếp tục nhận được sự quan tâm của nhiều “ông trùm” kinh tế lớn bất chấp các cảnh báo về tính "ảo" của loại hình tài sản này.

 Năm 2016, giá Bitcoin tăng gấp đôi. Khối lượng giao dịch cũng nâng dần đều về cuối năm, chủ yếu từ sau sự kiện người Anh bỏ phiếu chọn rời Liên minh châu Âu (EU). Bitcoin nhận được cú hích sau khi ông Donald Trump bất ngờ đắc cử Tổng thống Mỹ. Việc ông đề xuất đánh thuế tiền chuyển từ Mỹ sang Mexico đã khiến nhu cầu sử dụng tiền ảo tăng vọt. Đến tháng 4/2017, Bitcoin nhận được cú hích mới, khi Nhật Bản chấp nhận tiền ảo này là công cụ thanh toán. Cùng tháng đó, Nga cho biết có thể công nhận Bitcoin và các tiền ảo khác năm 2018, để chống lại nạn rửa tiền. Những tin tức này đã giúp giá Bitcoin dần đi lên. 

 Ngày 1/1/2017, từ xuất phát điểm chỉ gần 1.000 USD một đồng, giá tiền kỹ thuật số này có lúc lên tới hơn 20.000 USD. Rất nhiều người đã trở thành triệu phú, thậm chí tỷ phú trong năm nay, nhờ sở hữu Bitcoin. Giá Bitcoin “Chốt” ngày cuối năm 2017, giảm tiếp 10,5% ở mức 12.909 USD, nhưng vẫn tăng tới gần 14 lần so với mức giá đầu năm.

5

Mua bán Bitcoin trên mạng 

 Đồng tiền Bitcoin đã tăng giá được ví như “cơn điên” trong năm 2017, nếu như tính đến ngày 2.11 mới cán mốc 1 Bitcoin 7.300 USD, tăng 500% so với đầu năm thì đến ngày 15.12 đã giao dịch ở mức 16.793 USD. Sau nhiều phiên trồi trụt ở mức giá cao, sáng ngày 18/12 Bitcoin đã bất ngờ thiết lập kỷ lục mới 20.000 USD, nhưng đến giờ đóng cửa đã giảm xuống. Nguyên nhân đẩy giá Bitcoin lên mức giá kỷ mới có thể là do Phố Wall chấp thuận phát hành hợp đồng tương lai với Bitcoin. Mặc dù vẫn còn nhiều người nghi ngại về độ ổn định giá trị của đồng bitcoin, nhưng thực tế, nhiều lãnh đạo doanh nghiệp ở Phố Wall cũng như không ít nhà đầu tư mạo hiểm thời gian qua đã dành nhiều quan tâm cho đồng tiền này. Trong lịch sử chưa có một loại tài sản nào có khả năng tăng trưởng về giá trị như vậy.

“Cơn điên” của Bitcoin đã và đang lan tỏa ở khắp các quốc gia trên thế giới, trong đó phải kể tới các nước Trung Quốc, Nhật Bản, Ấn Độ, Mỹ, Venezuela và mới đây là Hàn Quốc khiến cho đồng tiền ảo này tăng giá chóng mặt. Mặc dù kiếm được cả triệu USD mỗi năm từ Bitcoin nhưng mới đây chia sẻ với báo giới, triệu phú Grant Sabatier đã khuyên mọi người không nên mù quáng đầu tư vào đồng tiền ảo này. Theo Sabatier, hơn 70 triệu USD ở NiceHash, một thị trường khai thác Bitcoin đã bị đánh cắp do bị tấn công trên internet và khi đã bị mất thì không còn cơ hội lấy lại tiền. “Bất cứ thứ gì dao động giá trị 20 - 30% trong một ngày đều không ổn định. Do đó, đầu tư vào Bitcoin có thể mất tất cả tài sản.

8

Phong trào nhập “trâu” đào Bitcoin để có những đồng tiền Bitcoin miễn phí đang tăng mạnh ở VN 

Những chiêu trò lừa đảo trên đồng tiền điện tử

Tiền điện tử có 3 đặc điểm ưu việt. Đó là số lượng có giới hạn, không thể bị làm giả và các giao dịch thanh toán điện tử diễn ra nhanh chóng. Đặc biệt là không đòi hỏi bên thứ 3 làm trung gian, nên tiết kiệm rất nhiều thời gian và chi phí. Hiện có hơn 800 loại tiền điện tử khác nhau đang được cộng đồng mạng công nhận và giao dịch. Trong đó phổ biến nhất là Bitcoin, Ethereum và Ripple xrp. Tuy nhiên, so về sự nổi tiếng cũng như tỷ lệ vốn hóa thị trường thì Bitcoin vẫn luôn dẫn đầu.

 Những biến động lớn về giá của Bitcoin trong thời gian qua, đã tạo nên những lời chỉ trích về tính phù hợp như là một loại tiền tệ trong nền kinh tế thế giới của Bitcoin. Cụ thể là trong tháng 11.2017, có lúc giá Bitcoin rớt xuống còn 5000 USD/Bitcoin, nhưng sau đó lại vượt ngưỡng 8000 USD/Bitcoin, rồi đến tiếp cận ngưỡng 10.000 USD/ Bitcoin. Đó là chưa nói đến những sàn giao dịch Bitcoin lớn nhất thế giới bị hacker đánh sập hoặc ông chủ bị bắt vì có những chuyện làm ăn phi pháp.

Bitcoin ra đời từ năm 2008, bắt đầu được giao dịch trên sàn Mt.Gox - sàn giao dịch Bitcoin lớn nhất thế giới. Thời gian qua, nhiều hệ thống giao dịch Bitcoin đã bị đóng cửa. Cụ thể, năm 2015, chủ sàn giao dịch Mt.Gox đã bị bắt. Trước đó, tháng 2.2014, sàn giao dịch này tuyên bố đóng cửa và hơn 750.000 Bitcoin của khách hàng cùng 100.000 Bitcoin của công ty - tương đương với 500 triệu USD đã bị “xóa sổ”. Tháng 8.2016, Bitfinex - một trong những sàn giao dịch Bitcoin lớn nhất thế giới - bất ngờ ngừng toàn bộ giao dịch để kiểm tra lại hệ thống sau sự cố bị hacker tấn công. Điều này khiến rất nhiều nhà đầu tư trên thế giới rơi vào cảnh điêu đứng. Sau sự cố trên, hàng triệu đồng Bitcoin cũng biến mất với số tiền lên đến hàng trăm triệu USD.

Bitcoin vẫn đang là chủ đề gây tranh cãi trên toàn cầu. Nhiều người cho rằng tiền kỹ thuật số này là tương lai của tài chính và tiền tệ thế giới. Trong khi đó, người khác lại gọi đây là "trò lừa đảo" hay "bong bóng của những bong bóng" và khẳng định Bitcoin sẽ không có kết cục tốt đẹp. Cả CEO của JP Morgan Chase - Jamie Dimon và huyền thoại đầu tư Warren Buffett đều tỏ ra hoài nghi về tiền ảo này. Trong khi đó, trên CNBC, cựu giám đốc quỹ đầu tư Fortress - Michael Novogratz cho rằng đồng tiền này có thể chạm 40.000 USD cuối năm tới. Moas thì khẳng định giá này phải lên 400.000 USD. Sàn Nasdaq (Sàn chứng khoán của Mỹ) còn thông báo kế hoạch tham gia thị trường Bitcoin tương lai trong nửa đầu năm 2018.

Vừa qua, Cơ quan chức năng đã tiến hành bắt giữ Alexander Vinnik tại Hy Lạp. Vinnik là một trong những nhân vật kiến thiết và xây dựng hệ thống tiền điện tử mang tên BTC-e. Alexander Vinnik bị bắt vì cáo buộc rửa tiền với số tiền lên tới 4 tỷ USD. BTC-e từng được xem là một trong những hệ thống giao dịch tiền Bitcoin lớn nhất thế giới. Nhiều NĐT xem đây là một kênh đầu tư hấp dẫn để làm giàu. Và, ngay sau khi có thông báo ngưng hoạt động của hệ thống BTC-e (26.7.2017), giới đầu tư tài chính tại TP.HCM đã thực sự rúng động.

7

Hacker luôn tìm cách ăn cắp tiền Bitcoin của nhà đầu tư 

Biến tướng đa cấp

 Một nhà phân tích thậm chí đã dự báo giá trị vốn hóa thị trường của Bitcoin sẽ vượt qua mức vốn hóa của hãng công nghệ Apple sau 5 năm nữa. Theo CNBC, ngân hàng này nhìn nhận Bitcoin giống với trò lừa đa cấp Ponzi - hứa hẹn đem lại nhiều lợi nhuận mà rủi ro thấp cho nhà đầu tư. "Chúng tôi thấy Bitcoin giống với mô hình lừa đảo Ponzi", David Gledhill, trưởng nhóm thông tin, công nghệ và vận hành tại ngân hàng DBS của Singapore cho biết. Ponzi là mô hình lừa đảo từ thế kỷ trước, hứa hẹn mang lại lợi nhuận lớn mà ít rủi ro cho nhà đầu tư. Mô hình Ponzi tạo ra lợi nhuận cho nhà đầu tư cũ bằng cách tìm thêm nhà đầu tư mới. Cụ thể, nhà đầu tư cũ được trả lãi bằng số tiền của các nhà đầu tư mới. Mô hình này cuối cùng sụp đổ khi không còn đủ tiền trả lãi toàn hệ thống.

 Từ năm 2012 đến nay, tại Việt Nam, có hàng chục hệ thống giao dịch tiền điện tử biến mất mang theo hàng triệu USD của NĐT. Gần đây nhất có thể kể đến hệ thống tiền điện tử ILCoin, Swiscoin, M5... Dù vậy, hàng ngày vẫn có hàng trăm người tham gia vào các hệ thống tiền điện tử với hy vọng có thể trở thành triệu phú hoặc tỷ phú chỉ trong vài năm đầu tư. Do vậy, thời gian qua, hiện tượng kinh doanh đa cấp biến tướng để cung cấp dịch vụ, giao dịch tiền điện tử nhằm lừa đảo, chiếm đoạt tài sản của người tham gia xuất hiện ngày càng nhiều. Hiện nay tại Việt Nam có nhiều sàn tài chính sử dụng đồng tiền ảo Bitcoin như Airbitclub, Bitkingdom, BMW… Một số mô hình cho nhận tài chính sử dụng tiền Việt Nam hoạt động tương tự như M5, G5, Ex101, sm99, srow… Các sàn có điểm chung là cho nhận tài chính thông qua đồng Bitcoin, hoạt động theo mô hình đa cấp, lấy tiền người sau trả cho người trước. Bản chất là đa cấp biến tướng, đưa ra chiêu trò lãi suất ngất ngưởng từ 30-80%/năm.

6

 Dùng Blockchain để ngăn chặn hacker

Gần đây, tại tỉnh Gia Lai, các đối tượng lừa đảo đã huy động tiền của hàng trăm người dân để lôi kéo họ tham gia vào mô hình giao dịch tiền điện tử đa cấp với tên gọi “NH cộng đồng Bitcoin”, lãi suất lên tới 144%/tháng. Sau khi đã chiếm đoạt số tiền lên tới trên 22 tỷ đồng của người dân, các đối tượng lừa đảo đã biến mất. Kết quả xác minh của cơ quan điều tra, có khoảng 1.900 ID (identification), tương đương với 1.900 Bitcoin tham gia vào mô hình giao dịch tiền điện tử đa cấp “NH cộng đồng Bitcoin” (mỗi Bitcoin có giá trị khoảng 13 triệu đồng).

 Mới đây nhất, Ngày 27-11, Phòng An ninh điều tra (PA 92, Công an tỉnh Bắc Giang) đã bắt 3 đối tượng liên quan đến hành vi “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản” thông qua hình thức huy động vốn đầu tư tiền ảo.  Bước đầu đấu tranh, các đối tượng thừa nhận có cấu kết với nhiều đối tượng khác tạo ra một trang Web liên quan đến đồng tiền ảo để tuyên truyền, vận động mọi người tham gia.

 Các hoạt động mua bán tiền điện tử thường được thực hiện và giao dịch trên trang tin điện tử với máy chủ đặt tại nước ngoài. Việc tham gia hoạt động kinh doanh này tiềm ẩn nhiều rủi ro do cá nhân, tổ chức là chủ của hệ thống có thể dễ dàng sử dụng, chiếm đoạt các nguồn tài chính của NĐT rồi đánh sập hệ thống, xóa dữ liệu về NĐT và biến mất bất cứ lúc nào.

Cẩn thận vẫn hơn

Giáo sư Ben Bernanke khi còn làm Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang (FED), ông từng đùa rằng: “may hold long-term promise” (có thể giữ lời hứa dài hạn) cho loại tiền ảo Bitcoin này như là một phần của hệ thống thanh toán giao dịch quốc tế. Tuy nhiên, vì tiền ảo Bitcoin không được bảo hiểm bởi Cơ quan Bảo đảm tiền ký thác của công chúng (FDIC), do vậy, Bitcoin sẽ không thể trở thành một đồng tiền hợp pháp (legitimate currency).

Tuy hiện nay, 1 Bitcoin mua được hơn 9.000 USD, tức là cao giá hơn cả 7 ounce vàng hiện tại, nhưng FED cảnh báo sẽ cấm các hoạt động giao dịch này. Theo đó, có thể phạt nặng, nếu đó là trò lừa đảo, buôn lậu, hoặc khủng bố giao dịch rửa tiền. Mặt khác, Ủy ban Chứng khoán và Hối đoái Mỹ (SEC) nói họ sẽ “không đảm bảo hợp pháp của bitcoin”. Thêm vào đó, Ủy ban Chứng khoán Trung Quốc (CSRC) cùng NH trung ương Trung Quốc (PBoC) đã gửi thư kêu gọi SEC, kể cả FED, để yêu cầu Mỹ thận trọng là “không công nhận giao dịch tiền điện tử Bitcoin này trên thị trường Phố Wall”, vì nó là công cụ lừa đảo và tẩu tán tài sản đang hoành hành dữ dội tại Trung Quốc.

Mới đây, SEC đã bác bỏ không cho tiền điện tử Bitcoin lên sàn giao dịch hợp pháp tại Phố Wall và phải đợi thời gian dài đáng kể để quan sát, với lý do là làm thế nào để đánh thuế vào tiền “ảo” Bitcoin, nếu nó cũng khai thuế ảo như chính nó. Tuy nhiên, Anh và Nhật Bản khá hào hứng và đặt nhiều niềm tin vào đồng tiền này. Thống đốc Ngân hàng Trung ương Anh - Mark Carney cho rằng tiền kỹ thuật số là “một cuộc cách mạng” đầy tiềm năng trong ngành tài chính. Năm ngoái, cơ quan này đã thành lập một nhóm hỗ trợ fintech. Ông Carney cho rằng công nghệ dựa trên khối chuỗi có tiềm năng lớn trong việc giúp các ngân hàng trung ương chống lại các cuộc tấn công mạng, đồng thời thay đổi cách thức thanh toán giữa các tổ chức và người tiêu dùng. Nhật Bản đã thông qua luật công nhận Bitcoin là phương thức thanh toán.

 Việc đầu tư và sử dụng Bitcoin tiềm ẩn nhiều rủi ro, đặc biệt là hoạt động đầu cơ vì giá của Bitcoin có thể lên xuống bất thường, mặc dù giá Bitcoin đã tăng mạnh trong thời gian gần đây. Tuy vậy, việc giá Bitcoin tăng lên mạnh trong thời gian ngắn cũng là động lực để thu hút nhiều người đầu tư mua máy tính để khai thác Bitcoin (mining) hoặc bằng cách đầu cơ (kinh doanh chênh lệch giá).

Hoài Thanh

Tin khác

Kinh tế 6 giờ trước
(SHTT) - Theo phân tích của Financial Times, xe điện của Trung Quốc được dự đoán sẽ chiếm khoảng 1/4 tổng doanh số bán xe điện trên thị trường châu Âu trong năm nay, khi các thương hiệu của quốc gia này đang mở rộng dấu ấn của họ trong khu vực.
Tài sản trí tuệ 12 giờ trước
(SHTT) - Luật sư Vũ Thị Hồng Yến, Giám đốc Công ty Luật TNHH Rouse Việt Nam cho biết, hàng giả được bán tràn lan trên mạng và cửa hàng truyền thống trên toàn khu vực ASEAN. Kết quả khảo sát của WIPO với 1000 người tại mỗi quốc gia ASEAN cho thấy, có 88% người tiêu dùng nhìn thấy hàng giả trên thị trường.
Kinh tế 1 ngày trước
(SHTT) - Theo thông tin từ văn phòng kinh tế văn hóa Việt Nam tại Đài Bắc và thương vụ Việt Nam tại Hàn Quốc, Hàn Quốc và Đài Loan đã gửi thông báo về việc tăng cường kiểm tra ớt nhập khẩu về an toàn thực phẩm...
Kinh tế 1 ngày trước
(SHTT) - Xiaomi ra mắt Civi 4 Pro là điện thoại đầu tiên trang bị chipset Snapdragon 8s Gen 3 và camera mang nhãn hiệu Leica. Đây là một bản nâng cấp vượt bậc so với những mẫu điện thoại tầm trung mà hãng đã ra mắt trước đó.
Kinh tế 1 ngày trước
(SHTT) - Thời gian vừa qua, trước diễn biến của thị trường vàng thế giới và trong nước, Cục Quản lý thị trường tỉnh Quảng Ninh đã chỉ đạo các Đội Quản lý thị trường tiến hành tuyên truyền, rà soát 127 điểm kinh doanh của doanh nghiệp, hộ kinh doanh gia công, chế tác và kinh doanh vàng bạc trên địa bàn tỉnh.