Rhoel Dinglasan, một nhà nghiên cứu bệnh truyền nhiễm, cho biết xét nghiệm nước bọt có thể là một công cụ chính trong nỗ lực loại trừ bệnh sốt rét, căn bệnh mà cứ mỗi hai phút lại giết chết một đứa trẻ. Nghiên cứu này đã được công bố trên tạp chí Science Translational Medicine.

Hiện nay, các bác sĩ kiểm tra bệnh sốt rét bằng xét nghiệm máu, nhưng xét nghiệm này có những hạn chế nhất định làm giảm hiệu quả của nó. Các xét nghiệm yêu cầu đâm kim vào da thường gây căng thẳng cho trẻ em và cha mẹ của chúng. Xét nghiệm máu thường ít đáng tin cậy vì nhiễm trùng cận lâm sàng và ký sinh trùng gây bệnh sốt rét có thể bị bỏ qua dẫn đến một số bệnh nhân vẫn mắc sốt rét mặc dù kết quả xét nghiệm là âm tính. Các xét nghiệm cũng yêu cầu cơ sở hạ tầng chẳng hạn như phòng khám di động, nhân viên được đào tạo và có thể dẫn đến việc vô tình lây nhiễm bệnh qua máu cho cả bệnh nhân và nhân viên phòng khám.

Ông Dinglasan cho biết, xét nghiệm nước bọt chỉ yêu cầu bệnh nhân cho nước bọt vào ống xét nghiệm, và có thể được thực hiện bên ngoài môi trường lâm sàng, lý tưởng nhất là trong các trường học hoặc trung tâm cộng đồng. Phát hiện sớm có thể giúp điều trị sớm và tránh lan truyền bệnh sốt rét.

Ông Dinglasan nói: “Điều gì xảy ra nếu chúng ta có thể xác định được một đứa trẻ có mầm bệnh sốt rét hay không trước khi chúng có triệu chứng thông qua xét nghiệm nước bọt. Nếu chúng ta phát hiện sớm, họ có thể được chữa khỏi trước khi mắc bệnh.”

Phát hiện sớm bệnh sốt rét cận lâm sàng là rất quan trọng trong việc loại trừ căn bệnh này vì những người mang ký sinh trùng mà không có triệu chứng là nguyên nhân lan truyền bệnh. Phát hiện sự hiện diện của ký sinh trùng trước khi các triệu chứng xuất hiện có thể cứu sống người bệnh vì sốt rét thường bùng phát chỉ vài ngày sau khi ký sinh trùng có thể được phát hiện.

Dinglasan cho biết, ở một số khu vực trên thế giới, ký sinh trùng đã có sự đột biến và do đó chúng không còn bị phát hiện bởi các xét nghiệm dựa trên máu. Nhưng xét nghiệm nước bọt phát hiện một loại protein thiết yếu mà ký sinh trùng cần để sống sót, điều này sẽ tránh được vấn đề đột biến và giữ cho xét nghiệm có hiệu quả lâu dài. Xét nghiệm phát hiện ký sinh trùng ở một người nhiễm bệnh không có triệu chứng nhưng đang mang ký sinh trùng và có khả năng bị sốt rét trong vòng một tuần.

Dinglasan bắt đầu nghiên cứu với sự tài trợ của Quỹ Bill & Melinda Gates vào năm 2014, khi ông vẫn làm việc tại Đại học Johns Hopkins, nơi đã cấp phép thử nghiệm. Nhóm nghiên cứu bao gồm 24 nhà khoa học và nghiên cứu sinh được thực hiện với hơn 300 trẻ em ở Cameroon, Zambia và Sierra Leone.

Sốt rét giết chết khoảng 500.000 trẻ em mỗi năm, chủ yếu là dưới 5 tuổi ở khu vực châu Phi cận Sahara.

Dinglsan nói: “Chúng tôi đang cố gắng tìm hiểu sự lây truyền bệnh sốt rét bằng cách làm việc với những người chưa mắc bệnh vì đó là những người chúng tôi bỏ qua trong phòng khám.”

• Giấc ngủ trưa kéo dài bao lâu thì tốt cho sức khỏe?

• Bé gái đầu tiên sinh ra từ tử cung hiến tặng của người đã qua đời

• Những loại thực phẩm không nên bảo quản trong tủ lạnh

Phương Ly