Cụ thể, theo thông tin được đăng tải trên báo Giao Thông, vào ngày 23/9, nhiếp ảnh gia Lê Xuân Bách bày tỏ bức xúc khi phát hiện mình bị xâm phạm bản quyền một cách trắng trợn. Theo đó, cuốn sách Công dung ngôn hạnh phụ nữ Việt Nam xưa và nay của tác giả là PGS. TS. Lê Thị Bừng (chủ biên) đã sử dụng một bức ảnh do nhiếp ảnh gia Lê Xuân Bách sở hữu để làm trang bìa mà không có sự cho phép của anh. Cuốn sách do NXB Thanh Niên ấn hành năm 2017, được bán trên nhiều hệ thống nhà sách.

Như nhiếp ảnh gia Lê Xuân Bách chia sẻ thì bức ảnh trên được chụp giữa năm 2017 và người mẫu ảnh của anh tên là Thu Hiền. Anh từng cho phép một tờ báo đăng tải bộ ảnh.

Điều khiến nhiếp ảnh gia này bức xúc hơn cả, đó chính là cuốn sách Công dung ngôn hạnh phụ nữ Việt Nam xưa và nay tuy được cấp giấy phép từ một nhà xuất bản nổi tiếng, tác giả cuốn sách là phó giáo sư, tiến sĩ, nhưng vẫn xảy ra việc xâm phạm bản quyền, không xin phép tác giả khi sử dụng bức ảnh làm bìa sách.

Trong khi đó, chính người mẫu Thu Hiền trong bức ảnh cũng tỏ ra kinh ngạc khi hình ảnh của mình bỗng dưng xuất hiện trên một bìa sách. Theo Thu Hiền, cô đã giao toàn bộ quyền sở hữu và quản lý bức ảnh cho nhiếp ảnh gia.

Chia sẻ trên báo Giao thông, nhiếp ảnh gia Lê Xuân Bách cho biết anh sẽ quyết tâm kiện NXB Thanh Niên đến cùng nếu NXB này không có lời giải thích chính đáng. Anh cho biết: “Để có được bộ hình đẹp, tôi phải đào sâu tìm tòi ý tưởng, thuê mẫu, mua trang phục, phụ kiện, lặn lội tìm địa điểm, đầu tư hàng trăm triệu đồng thiết bị chụp ảnh, thuê cả một ê-kíp để thực hiện việc sáng tác. Vậy mà họ ngang nhiên sử dụng không xin phép, không trả một xu bản quyền. Đây là hành vi vi phạm Luật Sở hữu trí tuệ, coi thường pháp luật, coi thường tác giả tác phẩm”.

Luật sư Nguyễn Trí Tú (Đoàn Luật sư Hà Nội), đại diện của nhiếp ảnh gia Lê Xuân Bách cũng đã trả lời về vấn đề này trên báo Giao thông. Theo đó, anh đã kiểm tra ảnh bìa cũng như ảnh chính gốc do nhiếp ảnh gia cung cấp và khẳng định: Có việc xâm phạm bản quyền tác giả. Theo luật sư Tú, đây là một tác phẩm hoàn thiện, đã chèn chữ ký nhưng phía NXB Thanh Niên lại sử dụng mà không xin phép, cũng không trả tiền bản quyền.

“Trong trường hợp này, anh Bách không đăng ký bản quyền đối với hình ảnh của mình nhưng có đầy đủ chứng cứ chứng minh mình là chủ sở hữu của tác phẩm gốc một cách hợp pháp. Chúng tôi đang chờ phản hồi của NXB Thanh Niên. Nếu phía NXB không xin lỗi anh Bách và có động thái chấm dứt việc vi phạm thì chúng tôi sẽ gửi văn bản yêu cầu chấm dứt việc vi phạm bản quyền. Ngoài ra, nếu có thiệt hại thì chúng tôi sẽ xem xét, yêu cầu cơ quan nhà nước thanh, kiểm tra, xử lý vi phạm. Cần thiết sẽ khởi kiện vụ án xâm phạm bản quyền”, luật sư Nguyễn Trí Tú chia sẻ.

Trước đó, cuốn sách Chim Việt Nam cũng đã bị thu hồi và tiêu hủy vì vi phạm bản quyền ảnh.

Được biết, cuốn sách này được ra mắt vào tháng 5/2017, dày 1.200 trang, tổng hợp về tất cả các loài chim sinh sống ở Việt Nam. Cuốn sách là công trình nghiên cứu khoa học công phu do cố GS Võ Quý (1929 - 2016) và người cộng sự trẻ là PGS-TS Nguyễn Lân Hùng Sơn thực hiện, được NXB Đại học Quốc gia Hà Nội ấn hành.

Được đánh giá là Bách khoa toàn thư về chim, cuốn sách này giúp người đọc có thể hiểu hơn về thế giới kỳ diệu của các loại chim trên thế giới nói chung và các loại chim ở Việt Nam nói riêng với 906 loài chim được mô tả chi tiết cùng với ảnh màu minh họa. Trong đó, nhiều thông tin về các vùng sinh thái, các vùng chim đặc hữu, các vùng chim quan trọng, các loài chim mới phát hiện cho khoa học ở Việt Nam cũng được giới thiệu.

Tuy nhiên, ngay khi ra mắt, cuốn sách này đã bị tố vi phạm bản quyền hình ảnh do sử dụng nhiều bức ảnh của các tác giả Lê Mạnh Hùng, Bùi Đức Tiến, Đặng Ngọc Sâm Thương mà không chú thích tên, không xin phép. Chính vì vậy những tác giả trên đã làm đơn tố cáo. 

Khi nhận được phản ánh, tác giả Nguyễn Lân Hùng Sơn thừa nhận sai sót, gửi lời xin lỗi tác giả vì đã sử dụng ảnh mà không ghi cụ thể đầy đủ trích dẫn. Ông Sơn đã xin phép Nhà xuất bản Đại học quốc gia Hà Nội cho dừng phát hành sách, xin chỉnh sửa, bổ sung hoàn thiện và phát hành mới. Đồng thời, ông Sơn cũng đề nghị tác giả có ảnh minh họa trong sách cho phép sử dụng ảnh minh họa, nhưng các tác giả đã không đồng ý.

Theo đó, Nhà xuất bản Đại học quốc gia Hà Nội đã quyết định thu hồi, tiêu hủy toàn bộ sách Chim Việt Nam. Quyết định do Giám đốc - Tổng biên tập NXB ĐH quốc gia Hà Nội, Phạm Thị Trâm ký ngày 25/8/2017.

Hải Hà (t/h)