SO HUU TRI TUE
Thứ sáu, 29/03/2024
  • Click để copy

Mô hình kinh doanh phi nhân quyền của Facebook

06:50, 06/04/2018
(SHTT) – Với mô hình kinh doanh dịch vụ mạng xã hội và truyền thông, Facebook đã giúp Mark Zuckerberg đứng thứ 5 trong danh sách tỷ phú giàu có nhất thế giới. Tuy nhiên, hình thức kinh doanh của Facebook hiện đang bị chỉ trích là phi nhân quyền.
facebook

 

Những tuần gần đây có lẽ là khoảng thời gian tồi tệ và bê bối nhất trong lịch sử hình thành và phát triển của Facebook. Cambridge Analytica tung ra bằng chứng cho thấy Facebook đã lạm dụng dữ liệu người dùng, tất trách trong việc để lộ dữ liệu cá nhân của họ ra bên ngoài. Scandal ngay lập tức khiến cổ phiếu của công ty Facebook giảm mạnh; hàng nghìn người dùng quay lưng lại với Facebook đòi tảy chay, đồng thời ông chủ của Facebook, Mark Zuckerberg gặp phải nhiều vấn đề liên quan đến pháp luật.

Trước những thua lỗ đang xảy ra, công ty cũng đang phải đối mặt với những tin đồn giả mạo tràn lan xung quanh vụ việc. Dù là cố tình lạm dụng dữ liệu cá nhân hay vô ý để lộ ra ngoài khiến các công ty khác trục lợi thì mô hình kinh doanh hiện tại của Facebook thực sự có vấn đề. Mô hình này đã và đang vi phạm nhân quyền, quyền riêng tư cá nhân của người dùng tại một đất nước vốn dương cao khẩu hiểu dân chủ như Hoa Kỳ.

Ưu điểm của Facebook

Một sự vật, vấn đề đều có hai mặt tốt xấu của nó. Trước hết hãy thử nhìn vào mặt tích cực mà Facebook đã tạo ra cho người dùng. Rõ ràng, Facebook đang cho người dùng quyền tự do ngôn luận, quyền biểu đạt cảm xúc. Người dùng có thể đăng tải tâm trạng của họ lên Facebook, có thể nói những điều họ nghĩ, họ thích trên đó mà không bị chi phối bởi chính phủ. Các bài viết của họ dần được cộng đồng trên Facebook biết, họ chia sẻ cho nhau, và cấp độ lan truyền trên Facebook là cấp số nhân chứ không phải cấp số cộng. Liệu công chúng có thể làm điều tương tự đối với các tờ báo, trang tin điện tử hay những nơi công cộng không? Chắc chắn là không vì họ sẽ gặp rắc rối với cảnh sát nếu thông tin họ đưa ra sai lệch đường lối và chính sách của quốc gia sở tại.

Thêm nữa, phạm vi lan truyền tin tức của Facebook là toàn cầu, không biên giới giữa các quốc gia, vùng lãnh thổ, thậm chí là rào cản ngôn ngữ cũng được gỡ bỏ vì Facebook có tích hợp công nghệ dịch.

Nhược điểm của Facebook

Người dùng có quyền tự do ngôn luận, nhưng quyền đó có thể bị tước đoạt hoặc lạm dụng bất cứ lúc nào. Rất nhiều hacker cố gắng ăn cắp các tài khoản Facebook người dùng và sau đó tiến hành sử dụng vào nhiều mục đích chính trị. Gần đây Liên Hợp Quốc đã thông báo rằng Facebook chính là nguyên nhân dẫn đến tình trạng hận thù người Rohingya ở Myanmar ngày một lan rộng và nghiêm trọng hơn. Khả năng cao một cuộc thanh lọc sắc tộc sẽ xảy ra dẫn đến những tội ác vô nhân đạo.

Không ít người dùng Facebook đã gặp phải những tình trạng dở khóc dở cười, mất tiền bạc và thậm chí là dính líu tới pháp luật khi tài khoản Facebook của họ bị đánh cắp. Kẻ gian đã âm thầm sử dụng danh nghĩa của người dùng và ăn cắp tiền của bạn bè, người thân của họ một cách công khai.

Mô hình kinh doanh và nhân quyền

Mô hình kinh doanh dịch vụ mạng xã hội và truyền thông của Facebook có thể nhấn chìm nhân quyền bất cứ lúc nào. Vụ bê bối gần đây của Facebook là một ví dụ điển hình. 50 triệu tài khoản bị lạm dụng, phần đông trong số đó là người Mỹ. Việc lạm dụng này đã xảy ra trước cuộc bầu cử tổng thống năm 2016, do đó nhiều nghi vấn đặt ra là nhiều công dân Mỹ đã bị dắt mũi trong cuộc tranh cử tổng thống của ông Donald Trump.

Về cơ bản, mô hình kinh doanh này hoạt động theo nguyên tắc thu thập dữ liệu cá nhân của người dùng, quản lý và sử dụng chúng trong các mục đích thương mại. Facebook thường hợp tác với các công ty thương mại, các doanh nghiệp và cung cấp dịch vụ quảng cáo trên chính trang web của họ. Facebook nắm rất rõ người dùng đang cần gì, muốn gì và thường đưa ra những lựa chọn hợp lý nhất cho khách hàng. Từ đó, Facebook cứ tiếp tục kiếm lợi nhuận từ những hợp đồng quảng cáo đó.

Facebook còn là một sân chơi chính trị. Thay vì trực tiếp kêu gọi người dùng bầu chọn cho ứng cử viên cụ thể nào đó, họ tạo ra những cuộc thăm gì ý kiến, cho phép người dùng tích chọn vào ứng cử viên họ thích. Những thông tin bầu chọn này tưởng chừng vô lợi, vô hại thì lại là một nguồn thông tin tham khảo vô cùng hữu ích cho các ứng viên tranh cử. Họ sẽ nắm bắt được nhóm đối tượng chính ủng hộ họ, nhóm đối tượng nào đang phân vân, và nhóm đối tượng nào quay lưng lại để tiến hành triển khai các cuộc vận động tranh cử.

Thêm một điểm trừ cho Facebook trong vấn đề đảm bảo nhân quyền là xuất hiện nhiều “tin đồn giả” trên Facebook. Những tin đồn giả này thường lan truyền với tốc độ chóng mặt, gây hoang mang cộng đồng và định hướng dư luận theo hướng sai lệch.

Tóm lại, Facebook cần nỗ lực để đảm bảo nhân quyền cho người dùng. Nếu không thì tương lai của Facebook sẽ quay trở về con số 0 ban đầu.

Thu Hà

Tin khác

Kinh tế 13 giờ trước
(SHTT) - Theo phân tích của Financial Times, xe điện của Trung Quốc được dự đoán sẽ chiếm khoảng 1/4 tổng doanh số bán xe điện trên thị trường châu Âu trong năm nay, khi các thương hiệu của quốc gia này đang mở rộng dấu ấn của họ trong khu vực.
Kinh tế 13 giờ trước
(SHTT) - Trong chiến lược đổi mới sáng tạo quốc gia, bán dẫn và trí tuệ nhân tạo (AI) được đánh giá là bộ đôi chìa khóa công nghệ trọng yếu có thể mở ra cánh cửa tương lai cho nền kinh tế Việt Nam.
Kinh tế 19 giờ trước
(SHTT) - Theo số liệu vừa được Cục Đầu tư nước ngoài, Bộ Kế hoạch và Đầu tư công bố, tính đến 20/3, tổng vốn đăng ký cấp mới, điều chỉnh và góp vốn mua cổ phần, mua phần vốn góp của nhà đầu tư nước ngoài đạt hơn 6,17 tỷ USD, tăng 13,4% so với cùng kỳ năm 2023.
Kinh tế 1 ngày trước
(SHTT) - Xiaomi ra mắt Civi 4 Pro là điện thoại đầu tiên trang bị chipset Snapdragon 8s Gen 3 và camera mang nhãn hiệu Leica. Đây là một bản nâng cấp vượt bậc so với những mẫu điện thoại tầm trung mà hãng đã ra mắt trước đó.
Kinh tế 1 ngày trước
(SHTT) - Theo thông tin từ văn phòng kinh tế văn hóa Việt Nam tại Đài Bắc và thương vụ Việt Nam tại Hàn Quốc, Hàn Quốc và Đài Loan đã gửi thông báo về việc tăng cường kiểm tra ớt nhập khẩu về an toàn thực phẩm...
Liên kết hữu ích