Ngày 1/10/2018, ông Tasuku Honjo và và ông James P. Allison với hai liệu pháp điều trị hoàn toàn độc lập đã cùng được trao Giải Nobel Y học năm 2018, nhờ phương pháp tiếp cận mới trong điều trị ung thư.

James P. Allison (sinh ngày 7/8/1948) là một nhà miễn dịch học người Mỹ, giữ chức vụ giáo sư và chủ tịch miễn dịch học và giám đốc điều hành nền tảng miễn dịch tại Trung tâm Ung thư M. D. Anderson. Ông cũng là giám đốc của Hội đồng tư vấn khoa học nghiên cứu ung thư (CRI).

Ông có mối quan tâm lâu dài về các cơ chế phát triển và kích hoạt tế bào T, sự phát triển các chiến lược mới cho liệu pháp miễn dịch khối u và được công nhận là người đầu tiên cô lập protein phức hợp thụ thể kháng nguyên tế bào T. Năm 2014, ông được trao giải Tang về Khoa học Sinh học.

Tasuku Honjo (sinh ngày 27/1/1942 tại Kyoto) là một nhà miễn dịch học người Nhật, nổi tiếng với việc xác định được Protein chết tế bào được lập trình 1 (PD-1). Ông cũng được biết đến với nhận dạng phân tử của các cytokine: IL-4 và IL-5, cũng như phát hiện ra Cytidine Deaminase (ACD) kích hoạt, cần thiết cho sự tái tổ hợp chuyển đổi lớp và siêu âm soma.

Ông được bầu làm cộng tác viên nước ngoài của Viện Hàn lâm Khoa học Quốc gia Hoa Kỳ (2001), là thành viên của Học viện Khoa học Tự nhiên Đức Leopoldina (2003), và cũng là thành viên của Học viện Nhật Bản (2005).

Thông báo của Viện Hàn lâm Khoa học Hoàng gia Thụy Điển nhấn mạnh rằng, công trình nghiên cứu của hai nhà khoa học, được trao giải thưởng 1 triệu đôla, có thể tạo nên bước ngoặt trong cuộc chiến chống ung thư.

Thông báo viết: “Nghiên cứu của ông Allison và ông Honjo cho thấy các cách khác nhau có tác dụng gây ức chế trên hệ thống miễn dịch để điều bệnh ung thư”.

Trả lời báo chí, Ủy viên Ủy ban giải thưởng Nobel Edward Smith cho biết, giải thưởng năm nay mang ý nghĩa đặc biệt trong việc chỉ ra hướng đi với “phong cách mới” trong việc điều trị ung thư. Theo ông Edward Smith, các phương pháp điều trị trước đây tập trung vào các tế bào ung thư, nhưng phương pháp điều trị mới lại tập trung vào hệ miễn dịch.

Nhà khoa học Mỹ, James P. Allison,  nghiên cứu một protein có tác dụng như một chiếc phanh đối với hệ miễn dịch. Ông nhận ra tiềm năng “nhả phanh” và giải phóng các tế bào miễn dịch để chúng tấn công các khối u. Ông đã phát triển khái niệm này thành một cách tiếp cận mới đối với điều trị bệnh nhân ung thư.

Trong khi đó nhà khoa học Nhật Bản, Tasuku Honjo, phát hiện một protein trên các tế báo miễn dịch và tiết lộ rằng protein này hoạt động như một phanh hãm, với cơ chế hành động khác. Các liệu pháp dựa trên phát hiện của ông tỏ ra hiệu quả ấn tượng trong cuộc chiến chống ung thư.

Với giải thưởng này, hai nhà nghiên cứu sẽ nhận được số tiền trị giá 9 triệu kronor (tiền Thụy Điển, tương đương 1,01 triệu USD).

Y học là giải thưởng Nobel đầu tiên được trao tặng mỗi năm. Các giải thưởng này được trao cho những thành tựu trong khoa học, văn học và hòa bình theo di nguyện của nhà khoa học, doanh nhân Alfred Nobel. Giải thưởng Nobel đầu tiên được trao tặng vào năm 1901.

Từ năm 1901 đến 2017, đã có 108 giải Nobel Y học được trao, trong số những người thắng giải có 12 phụ nữ. Chủ nhân trẻ tuổi nhất của giải Nobel Y học là ông Frederick Banting, nhà sinh lý học người Canada khám phá ra hormone tuyến tụy insulin điều trị bệnh tiểu đường. Ông nhận giải năm 1923, khi mới 32 tuổi. Chủ nhân lớn tuổi nhất của Giải Nobel Y học là bác sỹ Francis Peyton Rous, nhận giải năm 1966 khi ông 87 tuổi, với công trình nghiên cứu khám phá vai trò của các virus trong việc truyền một số loại bệnh ung thư.

Viện Hàn lâm Khoa học Hoàng gia Thụy Điển sẽ công bố chủ nhân các giải Nobel Vật lý, Nobel Hóa học và Nobel Kinh tế lần lượt vào ngày 2/10, 3/10 và 8/10. Ủy ban Nobel Na Uy sẽ công bố giải Nobel Hòa bình vào ngày 5/10.

• Giải thích hiện tượng bắt lửa trên các mặt băng tại Bắc Cực

• Mỹ hoàn thành thử nghiệm giai đoạn đầu tiên cho thuốc điều trị HIV

• Sự thật về hình ảnh mặt người trên Cung Trăng

Lê An (t/h)