Giáo dục mầm non là cấp học đầu tiên trong hệ thống giáo dục quốc dân, đặt nền móng cho sự phát triển về thể chất, nhận thức, tình cảm xã hội và thẩm mỹ cho trẻ em. Những kỹ năng mà trẻ được tiếp thu qua chương trình chăm sóc giáo dục mầm non sẽ là nền tảng cho việc học tập và thành công sau này của trẻ.

Do vậy, phát triển giáo dục mầm non, tăng cường khả năng sẵn sàng đi học cho trẻ là yếu tố quan trọng trong việc phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao cho đất nước.

Để phát triển giáo dục mầm non yếu tố tiên quyết là đội ngũ giáo viên giảng dạy có trình độ, nhiệt huyết với công việc, điều đó ai cũng hiểu. 

Tuy nhiên khó có thể đòi hỏi các cô giáo mầm non nhiệt huyết hăng say với mỗi giờ lên lớp khi đồng lương của các cô không đủ trang trải cuộc sống.

Câu chuyện mới đây của cô giáo Trương Thị Lan nguyên là giáo viên giảng dạy tại trường Mầm non Lê Duẩn xã Cẩm Duệ, huyện Cẩm Xuyên (Hà Tĩnh) là một ví dụ.

Sau 37 năm công tác khi nhận sổ lương cô Lan ngã khuỵu xuống nền nhà khi biết mức lương hưu được hưởng mỗi tháng chỉ là 1,3 triệu đồng.

Mức lương 1,3 triệu đồng đã là quá ít ỏi so với số năm cống hiến trong ngành giáo dục thế nhưng số tiền đó lại vẫn là mơ ước của cô Phạm Thị Cầm, SN 1956, trú tại xã Hợp Lý, Lý Nhân, Hà Nam). Sau 35 năm đi dạy, khi nghỉ công tác vào tháng 10/2011, cô Cầm vẻn vẹn chỉ được nhận hơn 7 triệu đồng tiền trợ cấp 1 lần từ bảo hiểm xã hội.

Trở lại vấn đề chế độ với giáo viên mầm non hiện nay, theo quy định mức lương giáo viên mầm non mới ra trường là 3.264.000 đồng (được tính theo công thức: Hệ số lương khởi điểm (1,86%)  nhân với mức lương cơ sở (1.300.000 đồng) nhân với 35% phụ cấp).

Mức lương giáo viên mầm non hiện nay còn thấp hơn mức lương tối thiểu vùng I (hiện tại 3.750.000 đồng) và chỉ tương đương mức lương tối thiểu vùng II (hiện tại là 3.320.000 đồng) của người lao động ở các doanh nghiệp.

Trong khi đó lương giáo viên cấp trung học cơ sở đang hưởng hệ số khởi điểm lần lượt là 2,1% và 2,34%.

Với cách tính lương như hiện nay giáo viên mầm non phải công tác từ 15 đến 25 năm mới có lương ở mức trung bình hơn 7,2 triệu đồng. Mức lượng này thấp hơn so với giáo viên cấp THCS hơn 7,8 triệu đồng, THPT hơn 8,5 triệu đồng.

Phải có thâm niên công tác từ trên 25 năm giáo viên mầm non mới có được mức thu nhập gần 9,2 triệu đồng. Nhưng số năm giáo viên mầm non được hưởng mức lương 9,2 triệu đồng rất ít do tuổi nghỉ hưu của nữ chỉ là 55 tuổi.

Hiện nay giáo viên mầm non hệ công lập đang được hưởng các chế độ, chính sách theo các quy định tại Nghị định số 204/2004/NĐ-CP ngày 14/12/2004 của Chính phủ.

Cụ thể giáo viên mầm non sẽ có ba hệ số lương áp dụng cho giáo viên mầm non tốt nghiệp đại học, cao đẳng và trung cấp. Với giáo viên tốt nghiệp sư phạm mầm non hệ đại học hệ số lương từ 2,34 đến hệ số lương 4,98; giáo viên tốt nghiệp cao đẳng sẽ có hệ số lương từ 2,10 đến 4,89; giáo viên tốt nghiệp trung cấp hệ số lương 1,86 đến hệ số lương 4,06.

Trong khi đó mức lương với cấp THCS thấp nhất 2,10 cao nhất 6,38, giáo viên cấp trung học cơ sở hưởng mức thấp nhất 2,34 cao nhất 6,78.

Chỉ nhìn vào đó cũng thấy được mức lương giáo viên mầm non đặc biệt giáo viên trẻ khó khăn như thế nào. Trong khi đó theo Thông tư liên tịch 20/2015/TTLT-BGDĐT-BNV thì giáo viên mầm non có nhiệm vụ bảo vệ an toàn tuyệt đối sức khỏe, tính mạng của trẻ trong thời gian trẻ ở nhóm (lớp) được phân công phụ trách; Trực tiếp nuôi dưỡng, chăm sóc, giáo dục trẻ và chịu trách nhiệm về chất lượng chăm sóc giáo dục trẻ ở nhóm, lớp được phân công phụ trách;

Thực hiện công tác nuôi dưỡng, chăm sóc, giáo dục trẻ em theo Chương trình giáo dục mầm non; Rèn luyện sức khỏe; hoàn thành các chương trình bồi dưỡng; tự bồi dưỡng trau dồi đạo đức, chuyên môn, nghiệp vụ để nâng cao chất lượng nuôi dưỡng, chăm sóc, giáo dục trẻ; tham gia các hoạt động chuyên môn; bảo quản và sử dụng thiết bị giáo dục được giao.

Phối hợp với gia đình và cộng đồng trong việc nuôi dưỡng, chăm sóc, giáo dục trẻ; Thực hiện nghĩa vụ của công dân, các quy định của pháp luật và của ngành, các quy định của nhà trường, quyết định của Hiệu trưởng.

Ngoài ra còn phải Làm báo cáo viên hoặc dạy minh họa tại các lớp bồi dưỡng giáo viên mầm non cấp trường trở lên; hướng dẫn đồng nghiệp thực hiện chương trình và các hoạt động nuôi dưỡng, chăm sóc, giáo dục trẻ; Đề xuất các nội dung bồi dưỡng và sinh hoạt chuyên đề ở tổ (khối) chuyên môn.

Tham gia ban giám khảo các hội thi, đánh giá sáng kiến kinh nghiệm của cấp học Mầm non cấp trường trở lên; Tham gia đoàn đánh giá ngoài, thanh tra, kiểm tra chuyên môn, nghiệp vụ sư phạm cấp trường trở lên; tham gia hướng dẫn, đánh giá thực tập sư phạm của sinh viên...

Với một tá công việc, nhiệm vụ như trên nhưng với đồng lương thấp khiến không chỉ các nhà giáo mà cả dư luận cũng cảm thấy không công bằng.

Theo thống kê của Bộ Giáo dục và Đào tạo cả nước hiện có 500.327 giáo viên, cán bộ giáo dục mầm non. Trong đó, số lượng giáo viên mầm non là 344.994. Tuy nhiên con số này vẫn còn chưa đáp ứng nhu cầu khi cả nước vẫn còn đến 90 đơn vị cấp xã còn trắng trường mầm non.

90 đơn vị hành chính cấp xã chưa có trường mầm non nhưng liệu sẽ thu hút nhân lực cho ngành này thế nào khi đồng lương thấp, áp lực nhiều phía liệu lớp trẻ còn muốn dấn thân vào nghề, có còn đam mê, còn yêu nghề?.

Hoàng Lâm