Sau lễ trao giải Nobel Hóa học diễn ra vào ngày 1/10, đến ngày 2/10, lễ trao giải Nobel Vật lý 2018 được tổ chức tại thủ đô Stockholm (Thụy Điển) đã tiếp tục vinh danh 3 nhà khoa học. Chủ nhân của giải Nobel Vật lý năm nay là nhà nghiên cứu Arthur Ashkin, Gérard Mourou và Donna Strickland nhờ những phát minh đột phá trong lĩnh vực vật lý laser.

Arthur Ashkin, nhà vật lý học người Mỹ, được trao một nửa giải thưởng nhờ phát minh nhíp quang học, một loại bẫy ánh sáng cho phép ánh sáng điều khiển những hạt nhỏ. Nhíp quang học của Ashkin giữ chặt các hạt, nguyên tử và phân tử bằng ngón tay laser. Thiết bị có thể kiểm tra và điều khiển virus, vi khuẩn và tế bào sống khác mà không gây thương tổn, tạo cơ hội quan sát và kiểm soát các tổ chức sống.

Hai nhà vật lý Gérard Mourou (người Pháp) và Donna Strickland (người Canada) nhận nửa giải thưởng còn lại cho phương pháp tạo ra những xung quang học siêu ngắn với cường độ mạnh. Kỹ thuật này có tên Khuếch đại xung laser cực ngắn hay CPA. Chùm laser sắc bén có thể cắt hoặc khoan lỗ qua nhiều vật liệu khác nhau với độ chính xác cực cao, ngay cả với vật chất sống. Kỹ thuật giúp thực hiện những ca phẫu thuật mắt cho hàng triệu người mỗi năm.

Phát minh đoạt giải Nobel năm nay đã cách mạng hóa ngành vật lý laser, giúp giới nghiên cứu khám phá các đồ vật cực nhỏ và quá trình diễn ra siêu nhanh. Những thiết bị cực chính xác này giúp mở ra lĩnh vực nghiên cứu mới, có nhiều ứng dụng trong công nghiệp và y học.

Bà Strickland là người phụ nữ đầu tiên được trao giải trong vòng 55 năm qua. trong khi ông Ashkin 96 tuổi, trở thành người đoạt giải Nobel lớn tuổi nhất.

Trong khi đó, Marie Curie là người phụ nữ đầu tiên đoạt giải Nobel vật lý năm 1903, được công nhận vì đồng khám phá về bức xạ, tiếp theo là bà Maria Goeppert-Mayer năm 1963 cho những phát hiện về cấu trúc hạt nhân. “Chúng ta phải tôn vinh các nhà vật lý nữ bởi vì phái nữ chúng tôi đã làm nên kỳ tích. Tôi tự hào vinh dự là một trong những người phụ nữ ấy”- bà Strickland bày tỏ cảm xúc trong một cuộc họp báo.

Trước đó ngày 1/10, Hội đồng Nobel thuộc Viện Karolinska của Thụy Điển đã công bố chủ nhân của giải Nobel Y học năm 2018 là hai nhà miễn dịch học James P. Allison (người Mỹ) và Tasuku Honjo (người Nhật Bản), với công trình nghiên cứu điều trị ung thư bằng việc ức chế miễn dịch âm tính, một cách tiếp cận mang tính cách mạng trong chữa trị bệnh ung thư.

Chủ nhân của các giải Nobel trong năm nay sẽ được trao giấy chứng nhận, huy chương vàng cùng phần thưởng tiền mặt. Lễ trao các giải Nobel Y học, Vật lý, Hóa học, Kinh tế sẽ được tổ chức vào đầu tháng 12 tới tại Stockholm.

Nobel là giải thưởng quốc tế do Quỹ Nobel tại Stockholm lập ra từ năm 1901 dựa trên tài sản của Alfred Nobel, nhà phát minh kiêm doanh nhân Thụy Điển.

Giải thưởng được trao thường niên cho những cá nhân và tổ chức có cống hiến nổi bật trong các lĩnh vực Y học, Hóa học, Vật lý, Văn học, Hòa bình.

Năm 1968, Ngân hàng Trung ương Thụy Điển lập ra Giải thưởng của Ngân hàng Thụy Điển cho Khoa học kinh tế để tưởng nhớ Nobel, còn gọi là giải Nobel Kinh tế. Mỗi giải thưởng gồm huy chương, bằng chứng nhận cá nhân và một khoản tiền thưởng. Từ năm 1901-2017, giải thưởng đã được trao 585 lần cho 923 cá nhân và tổ chức trên thế giới.

• Mỹ hoàn thành thử nghiệm giai đoạn đầu tiên cho thuốc điều trị HIV

• Nhà in 3D: Công nghệ mới Nhanh - Bền - Rẻ - Đẹp - Sạch

• Hai nhà nghiên cứu đạt giải Nobel Y học 2018 là ai?

Thanh Hải