Mỗi loại rau củ khác nhau thì lượng nitrate tích lũy cũng khác nhau. Các nhà khoa học đã phân chia ra các nhóm như sau :

-  Nhóm tích lũy nitrate cao: Rau ăn lá như xà lách, cải xanh, cải bẹ rau muống, mùng tơi, đến 5000 mg/kg tươi.

- Nhóm tích lũy nitrate ở mức trung bình:Rau ăn củ và rau ăn thân, hoa  như cải củ, cà rốt, su hào, hành tây, tỏi tây, suplơ tích lũy nitrate  từ 400- 3000 mg/kg tươi.

- Nhóm tích lũy nitrate thấp: Rau ăn quả như dưa chuột, cà chua, bí xanh, bí ngô, dưa hấu, ớt tích lũy nitrate từ 20 – 400 mg/kg tươi.

Nitorat tồn tại trong rau  chỉ trở lên nguy hại khi đi vào cơ thể của chúng ta. Khi đó, chúng sinh ra phản ứng hóa học với oxi và một số vi khuẩn.  Và, từ Nitorat chuyển hóa thành Nitrit, một chất gây bệnh cho con người.

Rau có lá dễ gây ngộ độc hơn các loại củ quả

Khi đi vào cơ thể người, nitrat có thể chuyển hóa thành nitrit rồi phản ứng với amine tạo thành nitrosamin. Chất này có thể gây ra bệnh ung thư dạ dày, ruột và gan, gây sẩy thai. Mặt khác, quá trình khử nitrate thành nitrit trong cơ thể ngăn trở quá trình kết hợp của oxy với hồng cầu, lúc này nó tạo ra chất độc methemoglobin.

Theo tổ chức FAO và WHO, liều lượng hấp thu tối đa nitrat trong ngày (gọi tắt là ADI) cho người trưởng thành là 3,7 mg/kg tương đương 222 mg/kg ngày với người có trọng lượng 60 kg. Tuy nhiên mức ADI này không áp dụng đối với trẻ nhỏ.

Thời gian ngộ độc nitrat ủ bệnh ngắn, thường là hàng chục phút hoặc 1-3 giờ. Khi đó, bệnh nhân có các triệu chứng chính tím tái, nhức đầu, chóng mặt, tim đập nhanh, nôn, đau bụng, tiêu chảy. Trường hợp nặng sẽ bị rối loạn nhịp tim, hôn mê hoặc co giật, thậm chí tử vong do suy hô hấp. Theo các nhà khoa học, cách duy nhất để hạn chế lượng nitrat tồn dư trong nông sản là sử dụng phân bón có chứa hàm lượng nitrate thấp, bón đúng nhu cầu của cây trồng. Bên cạnh đó, bà con có thể lựa chọn lối canh tác hữu cơ để hạn chế sự dư thừa nitrat cũng như các chất độc hại đối với nông sản.

Các nhà khoa học khuyến cáo người dân không nên chọn những loại rau có màu xanh quá đậm, quá mướt, quá mập mạp.Với các loại rau củ, không nên chọn những trái da căng bóng, bắt mắt, có kích thước bất thường hoặc có vết nứt dọc theo thân. Đây thường là những loại rau củ có nitrat cao.

Quỳnh Chi