Trên cơ sở đó, Cục Quản lý dược Việt Nam không cấp phép cho bất kỳ sản phẩm, mỹ phẩm nào có chứa nhau thai, tế bào gốc từ con người. Quy định là thế, tuy nhiên trên thị trường vẫn còn nhiều nơi rao bán sản phẩm từ nhau thai người. Đặc biệt tràn lan cách dạy nhau chữa bệnh trên Internet bằng... nhau thai.

Mới đây, khi chúng tôi tìm đến hỏi về các sản phẩm từ nhau thai ở một số nhà thuốc đông y gia truyền trên đường Hải Thượng Lãn Ông (quận 5, TP.HCM), tất cả đều tỏ thái độ dè chừng, cho biết không có kinh doanh thuốc hay chế phẩm từ nhau thai người. Tuy nhiên, trên mạng xã hội việc rao bán công khai các sản phẩm làm đẹp từ nhau thai người với quảng cáo là hàng xách tay từ Nhật Bản, Hàn Quốc lại rất rầm rộ.

Cấm sử dụng trong thuốc và mỹ phẩm được bào chế từ nhau thai

Giá bán sản phẩm nhau thai người lên đến vài triệu đồng/sản phẩm như tế bào gốc nhau thai M.P (dạng tiêm), thuốc tiêm chống lão hóa nhau thai P.L, thuốc uống nhau thai người L.P.O...

Chỉ cần gõ cụm từ "mua bán nhau thai", "nhau thai chữa bệnh gì" trên Internet, ngay lập tức có hàng triệu kết quả. Từng là một vị thuốc được công nhận trong đông y, nhưng gần đây vị tử hà sa (nhau thai) đã bị cấm sử dụng. Và mới đây "thuốc từ thịt người" do có thành phần ADN người trong bột thuốc được phanh phui ở Nigeria có xuất xứ Trung Quốc. Báo chí quốc tế và cơ quan chức năng các nước cho rằng loại thuốc chứa ADN người này đã xuất hiện tại Hàn Quốc và Nigeria.

Nhau thai có thể lây bệnh truyền nhiễm

Đặc biệt, trên các website và nhóm trang mạng dành cho cha mẹ, đang có những bài viết hướng dẫn mẹ trị chứng viêm tai giữa cho con bằng bột nhau thai khô, có nơi lại hướng dẫn ngâm tử hà sa và lộc nhung với rượu...

Trao đổi với chúng tôi, một đại diện của Bệnh viện Y học cổ truyền T.Ư cho hay nhau thai không thể sử dụng để chữa bệnh. "Một trong những nguyên nhân là khó kiểm soát các bệnh truyền nhiễm từ nhau thai" - bác sĩ này cho biết.

Sấy khô nhau thai và tán thành bột cho vào viên con nhộng - Ảnh: AFP

Theo thông tin từ Cục Quản lý dược, Bộ Y tế, hiện trong số các sản phẩm đã được cấp phép lưu hành, không có sản phẩm nào có thành phần từ người, kể cả nhau thai, tế bào gốc... Tuy nhiên, VN cho phép sử dụng sản phẩm có thành phần nhau thai động vật nếu sản phẩm đạt các tiêu chuẩn.

Trao đổi với chúng tôi, ông Nguyễn Viết Tiến - thứ trưởng Bộ Y tế và là một chuyên gia về sản khoa cho biết: không nên dùng nhau thai cho các mục đích làm thuốc bổ hoặc chữa bệnh, làm đẹp, do nhau thai đã được chứng minh là có khả năng lây truyền bệnh nếu vật liệu mang mầm bệnh.

Theo khuyến cáo của ông Tiến, người dân nên đến bệnh viện nếu có bệnh lý cần chữa, không nên học cách chữa bệnh hoặc tự chữa bệnh theo cách "bác sĩ Google" hướng dẫn, tránh những nguy hại khó kiểm soát với sức khỏe sau này.

Cũng theo các bác sĩ, dùng thuốc và các chế phẩm từ nhau thai người trôi nổi có nguy cơ mang mầm bệnh rất lớn, bởi nhau thai nằm trong một cơ thể sống, mà bất cứ cơ thể sống nào là người cũng có thể nhiễm các bệnh truyền nhiễm do siêu vi, vi khuẩn, ký sinh trùng...

Dấu hỏi về nguy cơ

Cách đây không lâu, một nhóm bác sĩ và chuyên gia y tế ở Mỹ ghi nhận về trường hợp một trẻ sơ sinh ở Portland, Oregon bị bệnh liên cầu khuẩn đến hai lần. Lần đầu, các bác sĩ cho rằng bệnh nhi mắc bệnh do bị lây từ mẹ trong quá trình sinh con. Em bé mắc bệnh lần hai khi người mẹ bắt đầu uống viên thuốc nhau thai. Nghi ngờ viên thuốc là nguồn gây bệnh, các bác sĩ đã cho kiểm tra viên thuốc trong phòng thí nghiệm và xác định sự có mặt của vi khuẩn gây bệnh liên cầu khuẩn. Có khả năng là công ty cung cấp đã không tiệt trùng kỹ lưỡng quá trình xử lý nguyên liệu.

Trong nhóm chuyên gia công bố ghi nhận trên, có một số nhà nghiên cứu của Trung tâm kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC). Một số chuyên gia y tế cũng cảnh báo nguy cơ sức khỏe có liên quan đến thuốc từ nhau thai. Nhau thai có thể đi kèm rủi ro sức khỏe do có thể chứa mầm mống bệnh viêm gan B và HIV. Trong loại "thuốc từ thịt người" mà Hải quan Hàn Quốc phát hiện hồi tháng 9-2018, cơ quan này xác định có hơn 18,7 tỉ virút, bao gồm cả viêm gan...

PV