Tại Hội thảo "Thực trạng hàng giả, hàng nhái tại Việt Nam - Nguy cơ, thách thức và giải pháp” vừa diễn ra tại TP.HCM, ông Trần Hữu Linh, Tổng Cục trưởng Tổng cục QLTT cho biết, hiện nay tình trạng vi phạm về hàng giả, hàng kém chất lượng và xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ là quốc nạn, gây bức xúc và tác động tiêu cực tới đời sống người dân, ảnh hưởng trực tiếp đến hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp và môi trường đầu tư. Nạn hàng giả, xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ vẫn diễn biến phức tạp và xuất hiện những xu hướng mới, tinh vi, chuyên nghiệp và mang yếu tố nước ngoài nhiều hơn.

Mặt hàng thường được làm giả, xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ nổi cộm bao gồm thực phẩm, thực phẩm chức năng, quần áo, giày dép, dược phẩm, mỹ phẩm, vật tư nông nghiệp, vật liệu xây dựng, điện tử...

Năm 2017 và 9 tháng năm 2018, lực lượng QLTT đã phát hiện 34.733 vụ vi phạm, xử phạt vi phạm hành chính trên 121,3 tỷ đồng, trị giá hàng vi phạm hơn 907 tỷ đồng. Trong đó hàng hóa giả về chất lượng, công dụng 458 vụ vi phạm; hàng hóa giả mạo chỉ dẫn địa lý, nhãn hiệu, bao bì 6.154 vụ; 690 vụ vi phạm tem, nhãn, bao bì hàng hoá giả; 1.064 vụ vi phạm về xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ; 26.367 vụ vi phạm về nhãn hàng hoá.

Theo các chuyên gia, đối với các mặt hàng bánh kẹo và nước giải khát, đây là các sản phẩm thường hay bị làm giả do có thị trường lớn và nhu cầu sử dụng luôn cao.

Theo khuyến cáo từ Cục An toàn Vệ sinh Thực phẩm (Bộ Y tế), khi chọn mua các mặt hàng như bánh, kẹo, nước giải khát, …nên chọn loại có bao bì, nhãn hiệu và địa chỉ rõ ràng, có giấy chứng nhận chất lượng của cơ quan chức năng, nên mua ở những đại lý, siêu thị, cửa hàng uy tín…

"Bánh kẹo không đảm bảo chất lượng thường được ngụy trang với bề ngoài khá bắt mắt, nhãn sản phẩm in mờ, nhái lại nhiều sản phẩm có tiếng, sản phẩm không ghi rõ ngày sản xuất, ngày hết hạn sử dụng… Ngoài ra, người mua còn có thể phân biệt bằng cách kiểm tra trực tiếp. Kẹo giả ăn sẽ không có vị thơm, ngọt và dai như kẹo “xịn”. Ngoài ra, hàng giả bao giờ cũng rẻ hơn nhiều so với hàng thật để đánh vào tâm lý ham rẻ của người tiêu dùng" - ông Trần Đáng (nguyên Cục trưởng Cục An toàn vệ sinh thực phẩm) phân tích.

Vậy phải làm gì để tránh mua phải hàng giả?

Bánh kẹo nằm trong danh mục thực phẩm thường bắt buộc phải đảm bảo đủ các điều kiện về an toàn thực phẩm. Trong đó sản phẩm khi lưu thông trên thị trường phải công bố phù hợp quy định an toàn thực phẩm tại cơ quan y tế có thẩm quyền, do đó, khi đi mua hàng, người tiêu dùng cần lưu ý 5 điều sau:

Lựa chọn bánh kẹo của các thương hiệu uy tín, có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng, tránh mua phải hàng nhái kiểu dáng, nhãn hiệu.

Chọn mua các sản phẩm bánh kẹo đã được công bố phù hợp quy định an toàn thực phẩm (xem trên nhãn mác có ký hiệu: (số thứ tự)/(năm cấp YT + tên viết tắt tỉnh, thành phố - XNCB).

Quan sát kỹ thông tin về nơi sản xuất, ngày sản xuất, ngày hết hạn, thành phần, cách bảo quản sản phẩm, đặc biệt là dãy mã số - mã vạch được in trên mỗi sản phẩm chính là cách hữu hiệu để giúp việc phân biệt hàng thật, hàng giả khá dễ dàng. Tất cả các loại hàng hóa lưu thông trên thị trường đều phải có mã vạch. Nếu như chứng minh thư nhân dân(CMTND giúp ta phân biệt người này với người khác thì mã vạch có vai trò như số “CMTND” của hàng hoá. Mã vạch không phải do doanh nghiệp tự nghĩ ra mà phải đăng ký và được cấp phép bởi tổ chức mã số mã vạch GS1. Thông qua mã vạch, người tiêu dùng không chỉ phân biệt được hàng thật, hàng giả mà còn có thể truy xuất được xuất xứ của sản phẩm.

 Hình thức bao bì cũng như sản phẩm bên trong cũng sẽ giúp khách hàng nhận biết sản phẩm được mua về là thật hay giả. Các sản phẩm bánh kẹo chính hãng sẽ có thành phẩm bên trong bao bì tương tự như hình ảnh minh họa trên bao bì.

Về hương vị và chất lượng của sản phẩm: Thường thì các sản phẩm bánh kẹo và nước giải khát chính hãng sẽ không có mùi hoặc vị quá nồng, quá ngọt, quá khét…

Theo khuyến cáo của cơ quan chức năng, các loại bánh kẹo, nước giải khát giả thường được sản xuất bằng các hóa chất cấm như dùng đường saccarin, cyclamete, phẩm màu công nghiệp… . Theo các chuyên gia, các hóa chất này có ảnh hưởng tiêu cực đến sự trao đổi chất, vi khuẩn đường ruột và thèm ăn của con người. Ngoài ra, nó còn gây nguy cơ mắc bệnh cao huyết áp và tim mạch.

Còn đối với phẩm màu công nghiệp, theo TS Phan Thế Đồng, Phó Chủ tịch hội Dinh dưỡng TP.HCM, thời gian qua đã xảy ra rất nhiều vụ ngộ độc thực phẩm do sử dụng chất này chế biến thực phẩm. Việc lạm dụng màu công nghiệp sẽ gây ảnh hưởng tới sức khỏe, nhất là khả năng gây ung thư ở người tiêu dùng khi sử dụng lâu dài.

Có thể thấy, nguy cơ từ việc sử dụng các loại hàng giả hàng xâm pham quyền sở hữu trí tuệ là rất lớn. Do vậy mọi người hãy trở thành người tiêu dùng thông thái để đảm bảo sức khỏe cho chính bản thân và gia đình, đồng thời chung tay, góp sức ngăn chặn nạn hàng giả, đang có diễn biến phức tạp như hiện nay.

• Dùng tủ lạnh quá cũ, không bảo trì... có thể khiến gia đình bạn gặp nguy hiểm

• Mẹo nhận biết măng khô ngậm lưu huỳnh và cách loại bỏ lưu huỳnh

• Cách nhận biết miến sạch và miến tẩm hóa chất độc hại chỉ bằng mắt thường

 PV