Sự kiện đầu năm 2019 trở thành dấu mốc lịch sử khó quên với Cơ quan Vũ trụ Quốc gia Trung Quốc (CNSA) nói riêng và cả ngành du hành vũ trụ của nhân loại nói chung, bởi trước đó, chưa một nhà du hành hay robot tự hành nào đặt chân lên thế giới bí mật này của Mặt Trăng.

Tàu thăm dò Mặt Trăng mang tên nữ thần Mặt Trăng - Hằng Nga (Chang'e) - của Trung Quốc đã hạ cánh thành công xuống nửa tối của vệ tinh tự nhiên lớn nhất Trái Đất (còn gọi là nửa không nhìn thấy được của Mặt Trăng - Far side of the Moon).

Trước đó ngày 7/12/2018, Trung Quốc cho tên lửa đưa tàu thăm dò Chang’e-4 tiến thẳng đến Mặt Trăng. Sau 5 ngày di chuyển một quãng đường dài 384.400 km, tàu thăm dò Hằng Nga-4 tiến vào vùng quỹ đạo Mặt Trăng, ít lâu sau, nó hạ cánh thành công xuống nửa tối của vệ tinh Trái Đất, tạo nên dấu mốc khó quên trong lịch sử khám phá vũ trụ của loài người.

Mặc dù sứ mệnh Chang’e-4 thăm dò nửa tối của Mặt Trăng hoàn toàn thành công bước đầu nhưng CNSA rất kín tiếng trước công chúng và dư luận thế giới.

Khoảnh khắc tàu thăm dò Chang’e-4 hạ cánh thành công xuống nửa tối của Mặt Trăng vào ngày 3/1/2019 sẽ được lưu giữ mãi mãi trong hành trình khám phá vũ trụ của loài người. 12 phút là khoảng thời gian tàu thăm dò Chang’e-4 (Hằng Nga-4, hoặc Thường Nga-4) đổ bộ thành công xuống bề mặt của miệng núi lửa Von Kármán ở lưu vực Nam Cực-Aitken, thuộc phần nửa tối của Mặt Trăng, vào lúc 10:26 sáng ngày 3/1/2019 (giờ Bắc Kinh).

Không giống như quỹ đạo hình parabol mà sứ mệnh Chang'e-3 thực hiện năm 2013 nhằm đáp xuống nửa nhìn thấy của Mặt Trăng, lần này, Chang'e-4 đã hạ cánh gần như thẳng đứng xuống bề mặt nửa tối Mặt Trăng, ông Wu Weiren, trưởng công trình sư của Chương trình thám hiểm Mặt Trăng Trung Quốc cho biết. Đây là một thử thách lớn với thời gian ngắn, độ khó và rủi ro cao, ông Wu Weiren nói thêm.

Để có được màn đổ bộ thành công, Chang’e-4 phải bay thăm dò ở 3 mức độ cao khác nhau trước khi chạm đất, cụ thể:

- Khi xuống đến độ cao cách bề mặt Mặt Trăng 2000m: Máy ảnh của Chang’e-4 chụp thăm dò xem có chướng ngại vật nào không.

- Ở độ cao 100m: Chang’e-4 bay lơ lửng để xác định các chướng ngại vật nhỏ hơn và đo độ dốc trên bề mặt Mặt Trăng. Sau khi tính toán, Chang’e-4 đã tìm thấy vị trí an toàn nhất và tiếp tục di chuyển xuống.

- Ở độ cao 2m so với bề mặt: Động cơ dừng lại và Chang’e-4 hạ cánh với bốn chân đệm chống sốc. Thành công mỹ mãn!

Thông qua chế độ lái tự động, tàu thăm dò Chang'e-4 đã thực hiện việc hạ cánh nhẹ nhàng xuống bề mặt vệ tinh tự nhiên của Trái Đất. Cùng lúc đó, vệ tinh chuyển tiếp liên lạc Quequiao đang đứng ở quỹ đạo Điểm Lagrange thứ hai (L2) của Mặt Trăng (cách Mặt Trăng khoảng 65.000 km) đã truyền hình ảnh của quá trình hạ cánh về trung tâm chỉ huy ở Trái Đất.

Cơ quan Vũ trụ Quốc gia Trung Quốc (CNSA) cho biết, trung tâm kiểm soát tại Bắc Kinh sẽ chọn thời điểm thích hợp để cho robot tự hành trên mặt đất tách khỏi tàu Chang'e-4, thực hiện sứ mệnh thăm dò bề mặt của miệng núi lửa Von Kármán.

Sau 12 phút nghẹt thở, các nhà khoa học CNSA cuối cùng cũng thở phào nhẹ nhõm. Sự thành công ngoài sức mong đợi này là động lực để Trung Quốc thực hiện nhiều nghiên cứu mang tầm vũ trụ tại vệ tinh tự nhiên này.

Đối với lịch sử ngành du hành/khám phá vũ trụ, sự kiện tàu thăm dò Chang’e-4 đổ bộ thành công xuống nửa tối Mặt Trăng chính thức đưa Trung Quốc trở thành quốc gia đầu tiên trong lịch sử nhân loại tiến hành một cuộc thám hiểm đổ bộ ở nửa tối bí ẩn này.

Tóm tắt quá trình thực hiện sứ mệnh của tàu Chang’e-4

1. Ngày 8/12/2018, Trung Quốc phóng tàu thăm dò Chang'e-4 tiến thẳng lên Mặt Trăng. Tên lửa Long March 3B mang theo Chang'e-4 được phóng từ Trung tâm phóng vệ tinh Tây Xương, tỉnh Tứ Xuyên, Trung Quốc.

2. Sứ mệnh Chang'e-4 thăm dò nửa tối của Mặt Trăng bao gồm: Một tàu đổ bộ, một robot tự hành trên mặt đất và một vệ tinh chuyển tiếp liên lạc Quequiao.

3. Hình ảnh tàu đổ bộ Chang'e-4 trong sứ mệnh đi vào lịch sử hàng không của Trung Quốc nói riêng và thế giới nói chung.

4. Robot tự hành trên mặt đất thuộc sứ mệnh Chang'e-4 được thiết kế tương tự như robot tự hành Yutu của sứ mệnh Chang'e-3 mà Trung Quốc thực hiện năm 2013, nhằm thăm dò nửa nhìn thấy được của Mặt Trăng.

5. Tàu thăm dò Chang'e-4 không cô đơn trong sứ mệnh thăm dò nửa tối của Mặt Trăng bởi, để việc truyền tải thông tin và hình ảnh thành công về mặt đất, Trung Quốc đã phóng vệ tinh chuyển tiếp liên lạc Quequiao hồi tháng 5/2018 lên quỹ đạo Điểm Lagrange thứ hai (L2) của Mặt Trăng.

6. Cơ quan Vũ trụ Quốc gia Trung Quốc (CNSA) thiết kế Infographic thể hiện hành trình từ lúc phóng tàu Chang'e-4 đến lúc hạ cánh xuống bề mặt nửa tối Mặt Trăng.

• Tàu vũ trụ Trung Quốc thành công đáp xuống vùng tối của Mặt Trăng

• Tàu vũ trụ New Hozions của NASA thông báo tiếp cận vật thể xa nhất trong hệ Mặt Trời

• NASA ăn mừng năm mới với tàu thăm dò không gian New Horizons

Thuý Hằng