Câu chuyện khăn lụa của Khaisilk “hét giá” tiền triệu nhưng thực ra lại là khăn của Trung Quốc gán mác “Made in Vietnam” đang thu hút sự quan tâm của dư luận.

Câu chuyện giá lụa tơ tằm truyền thống Việt Nam là bao nhiêu và tại sao lụa tơ tằm Việt Nam lại thua trên chính sân nhà đang được đặt ra. Liên quan đến vấn đề này chúng tôi đã có cuộc trao đổi với ông Trần Hữu Phương, Phó Giám đốc HTX Tơ lụa Mã Châu, Duy Xuyên, Quảng Nam.

Có tiền chưa chắc đã mua được

Liên quan đến thông tin thị trường lụa tơ tằm Việt Nam tràn ngập hàng lụa Trung Quốc, trao đổi với PV chiều ngày 27/10 ông Trần Hữu Phương cho biết, ngay tại TP Hội An (Quảng Nam) nếu thống kê nguồn gốc lụa tơ tằm chắc lụa Trung Quốc phải chiếm đến 90%.

Ông Phương cho hay: “Thị trường lụa Việt Nam có hai dòng sản phẩm, thứ nhất là sản phẩm thủ công nhằm đáp ứng nhu cầu khách hàng muốn sử dụng sản phẩm 100% tơ tằm tự nhiên được dệt thủ công truyền thống. Hai là dòng lụa công nghiệp, tức là từ lụa tơ tằm tự nhiên đã qua xử lý, đã pha trộn một số loại sợi nhân tạo, đáp ứng khách hàng muốn sở hữu vải lụa nhưng giá thấp hơn.

Trong khi Trung Quốc chủ yếu có hai loại gồm lụa tơ tằm công nghiệp tức có tơ tằm thật pha với sợi nhân tạo đã qua xử lý. Còn lại gọi là loại tơ tằm nhưng là giả hoàn toàn vì thực chất không có tý tơ tằm nào”.

Ông Phương tiết lộ, nếu muốn mua lụa tơ tằm thủ công 100% do Việt Nam sản xuất không dễ, hầu hết những cơ sở sản xuất lụa truyền thống Việt Nam đa phần cung cấp cho doanh nghiệp sản xuất kinh doanh, ít bán lẻ.

Về giá sản phẩm lụa tơ tằm, theo ông Phương, sản phẩm lụa tơ tằm tự nhiên có rất nhiều giá khác nhau.

Cụ thể, lụa tơ tằm truyền thống Việt Nam được dệt thủ công có khổ 90 tấc (tương đương 0,9m). Với lụa loại mỏng sẽ có giá khoảng 110.000 – 150.000/m, loại lụa dày có giá khoảng 400.000 đồng/m.

“Hiện nay do nhu cầu thị trường nên ngoài khổ 0,9m, nhiều cơ sở sản xuất cả lụa tơ tằm khổ 1,2m, với khổ này giá loại mỏng vào từ 175.000 đồng – 400.000 đồng/m, giá lụa loại dày khoảng 450.000/m. Đắt nhất là lụa khổ 1,5 -1,6m có giá khoảng 900.000 đồng/m”, ông Phương nói.

Trước thắc mắc mức giá khá rẻ chỉ vài trăm nghìn đồng/m vải lụa truyền thống ông Phương cho hay: “Đây là giá mà cơ sở tôi bán cho doanh nghiệp sản xuất kinh doanh. Với lụa đặc thù lụa tính theo mét dài. Ví dụ anh mua 10m loại lụa tơ tằm loại dày khổ 1,2m sẽ có giá theo công thức 10m x 450.000 đồng = 4,5 triệu đồng”.

Để dễ hình dung, ông Phương lấy ví dụ: “Để làm ra một bộ quần áo dài bằng lụa tơ tằm được dệt thủ công, nguyên liệu lụa đã có giá khoảng từ 3-4 triệu đồng, chưa kể công cắt may… Mặt khác đây là giá lụa chúng tôi bán cho đơn vị sản xuất, kinh doanh còn khi họ hoàn thành sản phẩm đưa bán ra thị trường, giá chắc chắn sẽ cao hơn rất nhiều”.

Thua vì mẫu mã

So với giá lụa tơ tằm sản xuất thủ công truyền thống, ông Phương cho biết giá vải lụa công nghiệp rẻ hơn do tỷ lệ lụa tự nhiên thấp thay vào đó là sợi công nghiệp như cotton.

 “Lụa tơ tằm dệt thủ công truyền thống của Việt Nam có đặc tính mềm, bóng, thoát nhiệt và thoát ẩm tốt, tránh hôi mốc. Sản phẩm lụa công nghiệp không có được đặc tính này. Lụa truyền thống chỉ cần nhuộm mầu được chiết xuất từ các loại lá cây tự nhiên”, ông Phương cho biết thêm.

Dù có nhiều ưu điểm nhưng theo ông Phương do lụa tơ tằm truyền thống khó cạnh tranh một phần vì người tiêu dùng chưa biết cách phân biệt thế nào là lụa tơ tằm truyền thống 100% và thế nào là lụa tơ tằm công nghiệp; Mặt khác lụa tơ tằm truyền thống Việt Nam về hình thức, mẫu mã không bắt mắt bằng vải lụa công nghiệp.

Lụa công nghiệp vừa có năng suất cao vừa có mẫu mã đẹp hơn giá lại rẻ hơn lụa sản xuất thủ công truyền thống nên các doanh nghiệp chủ yếu sử dụng sản phẩm này để sản xuất các mặt hàng. Điều đáng nói dù dùng lụa công nghiệp nhưng doanh nghiệp lại gán mác lụa truyền thống của Việt Nam.

Theo tìm hiểu của phóng viên, dù lụa tơ tằm là một ngành công nghiệp truyền thống của Trung Quốc nhưng hầu hết loại lụa này không phải là lụa tơ tằm tự nhiên mà được pha với một số chất liệu công nghiệp khác như polyester. 

Theo trang thông tin Fact and Details, để sản xuất ra 1kg tơ thô, người ta cần thu hoạch tới hơn 5.000 kén tằm. Để làm ra một tấm vải lụa tốt nặng khoảng 0,5kg cần từ 2.000 – 3.000 kén. Để sản xuất ra một chiếc cà vạt từ tơ tằm, cần từ 110 chiếc kén nâu trở lên.

Một chiếc khăn choàng lụa tơ tằm mỏng cần từ 600 chiếc kén, 900 chiếc kén nâu cho một chiếc áo mỏng và hơn 3.000 chiếc kén nâu cho một bộ trang phục truyền thống.

Hiện nay, theo trang Sunsir, một cổng thông tin chia sẻ dữ liệu xuất nhập khẩu của Trung Quốc – quốc gia sản xuất lụa tơ tằm lớn nhất thế giới, giá lụa tơ tằm thô của nước này đang rao ở mức 465.500 NDT/tấn, tương đương mức 1,6 triệu đồng/kg lụa thô.

Tại các điểm du lịch nổi tiếng của Trung Quốc như Tô Châu, Hàng Châu, Thượng Hải, Bắc Kinh,… lụa tơ tằm vẫn được rao bán với rất nhiều loại giá khác nhau. Giá lụa tơ tằm tự nhiên bán tại các cửa hàng đều rất đắt, 1m vải lụa tự nhiên thành phẩm có giá từ 40-50 USD, tương đương hơn 1 triệu đồng/m.

Hoàng Linh