Mỗi ngày, mỗi giờ trôi qua, trái đất phải chứng kiến cái chết của hàng trăm, nghìn người bởi những nguyên nhân khác nhau. Ô nhiễm môi trường là một trong những nguyên nhân chính đang ngày ngày đe dọa mạng sống mỗi con người, đặc biệt ở những quốc gia đang phát triển. Chưa bao giờ, người ta chết vì ô nhiễm môi trường nhiều đến thế.

Người chết vì ô nhiễm môi trường nhiều hơn do chiến tranh

Một nhiên cứu quốc tế với phạm vi bao quát vừa được xuất bản trên tạp chí The Lancet. Nghiên cứu này đã chỉ ra rằng, hàng năm, số người chết do tiếp xúc với nguồn nước bẩn, không khí ô nhiễm lớn hơn nhiều lần so với lượng người chết do chiến tranh, bạo lực.

Các thành viên tham gia vào nghiên cứu này đã sử dụng nguồn dữ liệu của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) trên 130 quốc gia trên thế giới. Dữ liệu này cho thấy tình trạng ô nhiễm không khí một cách cụ thể, bao gồm: Mức độ ô nhiễm không khí ở diện rộng, mức độ ô nhiễm không khí quanh các hộ gia đình do sử dụng nguyên liệu đốt, ô nhiễm nguồn nước uống, mức độ vệ sinh và tần xuất phải tiếp xúc với chì của người dân.

Kết quả đã chỉ ra rằng, ô nhiễm môi trường là nguyên nhân khiến người chết nhiều vô số, gấp 3 lần so với lượng người chết vì bệnh lao, sốt rét và đại dịch HIV/AIDS. Philip Landrigan, trưởng khoa y tế toàn cầu tại Trường Y khoa Mount Sinai, đã vô cùng choáng váng khi nhìn vào những con số này, ông cho biết:

“Tôi và những đồng nghiệp của mình đã rất sốc trước những con số về người chết vì ô nhiễm môi trường, có thể nói là cực điểm này. Và chúng tôi cũng nghẹn lời khi nhìn thấy kinh phí khổng lồ mà các quốc gia đã và đang chi trả, để giải quyết những căn bệnh do ô nhiễm môi trường gây ra. Vẫn biết rằng những con số ấy đang càng ngày càng tăng thêm, nhưng không thể ngờ rằng nó khủng khiếp tới mức này".

Theo nghiên cứu, hầu hết 9 triệu ca tử vong mỗi năm xảy ra ở các nước đang phát triển. Đó là những quốc gia đang thiếu những quy định nghiêm ngặt dành cho các ngành công nghiệp có tỷ lệ gây ô nhiễm cao, hoặc những quốc gia có quy định cụ thể, nhưng việc thực hiện và kiểm tra thiếu nghiêm minh.

Không chỉ có các nước đang phát triển, ô nhiễm môi trường cũng đang cướp đi sinh mạng của rất nhiều người dân ở các quốc gia phát triển, như Mỹ và Nhật Bản. Tuy nhiên, tỷ lệ này tập trung nhiều ở những khu vực có mức sống thấp.

Landrigan cho biết: “Có tới 92% số người chết vì ô nhiễm môi trường ở nhóm những nước có nguồn thu nhập thấp hoặc trung bình. Tại Mỹ và các quốc gia có thu nhập cao khác, bệnh dịch và số cả tử vong tập trung ở những vùng dân tộc thiểu số hoặc vùng đói nghèo nhiều hơn”.

Ô nhiễm không khí là thủ phạm chính

Dữ liệu của nghiên cứu này cho thấy, trong những hình thức ô nhiễm, ô nhiễm không khí là thủ phạm lớn nhất gây tử vong cho con người. Vào năm 2015, có 6,5 triệu người đã chết vì ô nhiễm môi trường, chủ yếu nhiễm các bệnh liên quan đến đường hô hấp, chủ yếu là do hít phải các chất độc hại như thủ ngân và asan, cũng như khí thải từ việc đốt than, củi.

Một số người lao động có hoàn cảnh khó khăn ở nhiều nước trên thế giới thậm chí còn bị phơi nhiễm chất độc gây ung thư tại nơi làm việc.

- Ở các nhà máy sản xuất thuốc nhuộm, công nhân có xu hướng bị mắt bệnh ung thư bàng quang.

- Ở những nhà máy khai thác than, những người lao động thường mắt bệnh ung thư phổi, gây ra cái chết của 800.000 người mỗi năm.

- Có gần 2 triệu người chết mỗi năm do sử dụng nước uống bị ô nhiễm và vệ sinh không an toàn, gây ra những căn bệnh trầm trọng như nhiễm ký sinh trùng, tả, lỵ..

Ấn Độ là một trong số những quốc gia có tỉ lệ tử vong cao nhất do ô nhiễm môi trường. Con số này lên tới 2,5 triệu người mỗi năm. Tiếp sau đó là Trung Quốc, với 1,8 triệu người mỗi năm.

Landrigan cho biết: “Các quốc gia có thu nhập cao cần có trách nhiệm chia sẻ rộng rãi phương pháp kiểm soát ô nhiễm cho những quốc gia có thu nhập thấp và trung bình, để giúp họ tránh những sai lầm trong quá khứ”.

Báo cáo này cũng chỉ ra những thiệt hại kinh hoàng về kinh tế do ô nhiễm môi trường gây ra. Thiệt hại này chiếm 1,7% kinh phí dành cho y tế hàng năm ở các nước có thu nhập cao như Mỹ. Tại các nước đang phát triển và kém phát triển, họ có thể phải chi trả tới 7% kinh phí cho mục đích tương tự. Theo ước tính, kinh phí toàn cầu dành cho việc giải quyết các vấn đề ô nhiễm môi trường, có thể lên tới 4,6 nghìn tỷ USD mỗi năm, chiếm khoảng 6% tổng sản phẩm quốc nội toàn cầu.

Giáo sư Landrigan cho rằng: “Kiểm soát ô nhiễm là một trận chiếm mà loài người hoàn toàn có khả năng thắng được. Điều này sẽ trả lại cho những quốc gia trên thế giới hàng tỷ USD, như nó đã từng trả lại cho Hoa Kỳ”.

Nam Dương