Theo quan niệm của người Việt Nam thì dưới bếp của mỗi gia đình sẽ có 3 vị Thần Táo và các vị thần này sẽ ghi nhận những việc làm của gia chủ và những người trong nhà rồi tâu lên Hoàng Thượng, định đoạt phước đức cho gia đình đó.

Thời gian cúng ông Công ông Táo

Vì vậy vào ngày 23 tháng chạp âm lịch thì Táo Quân sẽ rời các mái bếp để lên Thiên Đình báo cáo mọi việc nên các gia đình thường làm lễ để tiễn đưa các ông Táo về trời trong ngày này.

Người dân cũng quan niệm rằng khoảng thời gian cúng ông Công ông Táo thích hợp nhất là vào khoảng 11h - 13h trưa 23 tháng chạp âm lịch bởi đây là giờ Long Mã hay còn gọi là giờ Ngọc hóa Rồng. Đây là giờ đẹp bởi con rồng vốn tượng trưng cho trục tung còn con ngựa là tượng trưng cho trục hoành, đây cũng là giờ tối linh thiêng để ông Công, ông Táo về chầu trời. 

Mâm lễ cúng ông Công ông Táo gồm những gì?

Các gia đình thường chuẩn bị mâm cúng ông Công ông Táo rất đầy đủ. Mâm lễ mặn bao gồm: 1 đĩa gạo, 1 đĩa muối, 5 lạng thịt vai luộc, 1 bát canh mọc, 1 đĩa xào thập cẩm, 1 đĩa giò, 1 con cá chép rán (hoặc cá chép sống), 1 đĩa xôi gấc, 1 đĩa chè kho.

Tuy nhiên nhiều gia đình có thể thay thịt vai luộc bằng thịt gà luộc hoặc những món ăn truyền thống như: bánh chưng gấc, xôi vò, nem rán, giò xào, món xào, canh măng, hành muối, cá kho riềng, trám hoặc thịt kho tàu, thịt đông.

Bên cạnh mâm lễ mặn, các gia đình cũng cần chuẩn bị 1 đĩa hoa quả, 1 ấm trà sen, 3 chén rượu, 1 quả bưởi, 1 quả cau, lá trầu, 1 lọ hoa đào nhỏ, 1 lọ hoa cúc.

Đặc biệt, trong mâm lễ cúng ông Công ông Táo không thể thiếu vàng mã, bao gồm 3 mũ ông Công ông Táo, trong đó 1 mũ đàn bà không có cánh chuồn và 2 mũ đàn ông, mỗi mũ có 2 cánh chuồn. Tất cả những mũ này đều được trang trí với dây kim truyến cùng gương nhỏ hình tròn lấp lánh. Cùng với đó, các gia đình cũng cần chuẩn bị cho mỗi ông Táo 1 chiếc áo và 1 đôi hài bằng giấy.

Ngoài vàng mã, mâm lễ cúng thì các gia đình ngoài Bắc thường chuẩn bị cá chép hay cá vàng để làm phương tiện cho các ông Táo về chầu trời với ngụ ý cá hóa rồng. Sau khi dùng cá cúng thì các gia đình sẽ phóng sinh cá ra hồ hay ra sông. Tại miền Trung, người dân cúng thêm một con ngựa bằng giấy với yên, cương đầy đủ. Ở miền Nam thì chỉ cúng mũ, áo và đôi hài bằng giấy.

Văn khấn ông Công ông Táo

Nam mô A-Di-Đà Phật (3 lần) Kính lạy ngài Đông Trù Tư Mệnh Táo Phủ Thần Quân Tín chủ chúng con là:.... Ngụ tại số nhà ........, đường/phố ...., ấp/khu phố ............, xã/phường/thị trấn ......., huyện/quận/thành phố/thị xã ........, tỉnh/ thành phố ......... Nhân ngày 23 tháng Chạp, tín chủ chúng con thành tâm sắm sửa hương hoa phẩm vật, xiêm hài áo mũ, dâng lên trước án, hiến cúng tôn thần, đốt nén tâm hương, chí thành bái thỉnh. Chúng con kính mời: Ngài Đông Trù Tư Mệnh Táo Phủ Thần Quân giáng lâm trước án thụ hưởng lễ vật. Phong theo lệ cũ, Ngài là vị chủ, ngũ tự gia thần (*), soi xét lòng trần, Táo Quân chứng giám. Trong năm sai phạm các tội lỗi lầm, cúi xin tôn thần gia ân châm chước, ban lộc ban phúc, phù hộ toàn gia: trai, gái, trẻ, già, an ninh khang thái. Dãi tấm lòng thành cúi xin chứng giám. Cẩn cáo.

• Táo Quân 2017 sẽ đề cập đến vấn đề nóng nào?
• Ông Huỳnh Thành Đạt được bổ nhiệm làm Giám đốc ĐH Quốc gia TP.HCM
• Chọn mẫu tượng đài Hùng Vương - Thi tuyển nghiêm ngặt, công khai

PV