Đã ở vào tuổi “xưa nay hiếm” nhưng ông Đinh Công Viên ở xã Khả Phong, huyện Kim Bảng, tỉnh Hà Nam vẫn miệt mài với những ý tưởng cải tiến máy móc đa năng giúp nông dân giảm sức lao động, tăng hiệu quả sản xuất.

Sinh năm 1929, suốt quãng đời trai trẻ ông làm dân công phục vụ kháng chiến chống Pháp rồi chống Mỹ. Đến năm 1985, ông Viên trở về quê Khả Phong gắn bó với ruộng lúa, nương ngô.

Cơ duyên ông đến với những sáng chế của mình xuất phát từ những tháng năm cùng vợ, con “bán mặt cho đất bán lưng cho trời". Cảm thông với khó nhọc của người nông dân, ông ấp ủ ý tưởng làm một điều gì để giảm mồ hôi, công sức cho bà con. Sau bao lần trăn trở, năm 1988, ông bắt đầu sáng chế máy tách ngô từ chiếc máy tuốt lúa đạp chân của gia đình.

Chiếc máy ra đời sau nhiều ngày tháng hì hụi trắng đêm. Nhìn hàng nghìn bắp ngô chui qua máy tẽ tách hạt ra đằng hạt, lõi ra đằng lõi mà ông mừng đến rơi nước mắt. 

Tiếng lành đồn xa, máy tẽ ngô đầu tiên của ông Viên nhanh chóng được nhiều người biết đến. Công suất lúc đầu của máy tẽ được 3 tạ ngô trong vòng 30 phút, tức là nhanh gấp hàng trăm lần so với cách làm thủ công. Nhờ máy này ông Viên trở thành thợ tẽ ngô thuê nổi tiếng ở Hà Nam. 

Vùng chiêm trũng Hà Nam vốn có những bãi bồi trù phú đem lại năng suất ngô rất cao. Thế nên từ năm 2001, với số lượng ngô quá nhiều, chỉ máy tẽ ngô của ông không đáp ứng nổi nhu cầu của nông dân nên ông Viên bắt đầu nghĩ đến việc sản xuất máy để bán. 

Khi đã có thành công ban đầu, được mọi người ghi nhận, ông Viên như được tiếp thêm sức mạnh, tiếp tục nghiên cứu thêm nhiều chức năng khác trên cùng một máy tách ngô. Cứ như vậy miệt mài sau nhiều năm, đến năm 2004, lão nông Đinh Công Viên cho ra đời chiếc máy đa năng "4 trong 1" (tách ngô, vò đậu tương, tuốt lúa, tuốt lạc). Máy có thể tuốt được 3 sào lúa hay 3 sào đậu chỉ trong 1 giờ, gấp hơn 20 lần lao động thủ công. Đến lúc này, người trong thôn, ngoài xóm ai nấy đều công nhận tài năng, đặc biệt là nể phục sự kiên trì của ông.

Đến đầu năm 2010, ông Viên lại tiếp tục nghiên cứu hoàn thiện thêm một chức năng nữa của máy, đó là vò đậu xanh. Chiếc máy "5 trong 1" ra đời mới thực sự khiến ông hài lòng. 

Máy cấu tạo gồm hai phần cơ bản là thân và đầu động cơ. Phần thân được ông Viên thiết kế rất giản đơn với khung làm bằng vỏ thùng phuy đựng nhựa đường. Ngoài ra còn có khung cho phần ghế ngồi của máy và hai bánh dẫn chuyển máy dễ dàng. Phần quan trọng và khó khăn nhất là quả lu và búa đập cùng băng chuyển tải sản phẩm phía trong máy. Phải chế tạo làm sao để nông dân có thể tháo rời quả lu thay thế quả lu khác khi tẽ ngô hay đập lúa...

Chiếc máy "5 trong 1" của ông Viên đã được vinh dự đi triển lãm ở Bộ Nông nghiệp, các hội chợ ông nghiệp toàn quốc. Năm 2011, ông vinh dự nhận giải ba cuộc thi sáng tạo kỹ thuật nhà nông toàn quốc lần thứ IV, cùng nhiều bằng khen của Bộ Khoa học và Công nghệ. Đặc biệt năm 2015, ông được Chủ tịch nước tặng bằng khen, đại diện cho tỉnh Hà Nam tham gia hội nghị Thi đua yêu nước.

Cùng với việc sáng chế ra chiếc máy "5 trong 1", ông Viên còn tạo ra 7 loại máy phục vụ cho nông nghiệp như máy băm, thái thức ăn cho gia súc, máy nghiền bột, máy vừa gieo hạt đậu tương vừa cày bừa, vun xới. Đặc biệt, các loại máy ông sản xuất giá chỉ từ 500 nghìn đến 3 triệu đồng, phù hợp với điều kiện của các gia đình nông thôn.

• Chân dung ông Đỗ Đức Quang: Nhà sáng chế hết lòng vì cà phê

• Kỹ sư "hai lúa" Thái Bình Trần Đại Nghĩa nổi danh với chiếc máy cấy siêu tốc

• Kỹ sư "nông dân" Phan Công Sỹ và sáng chế máy cày đa năng

Thái Hòa (t/h)