“Rác thải là các tài nguyên vô cùng quý giá nếu biết tái chế”

Tháp tùng ông Mika Lintila – Bộ trưởng Bộ Kinh tế Phần Lan tới Việt Nam lần này là phái đoàn 20 công ty có kinh nghiệm về công nghệ tái tạo năng lượng từ rác thải.

Theo đại diện các công ty Phần Lan, rác thải cũng là một nguồn tài nguyên mà Việt Nam đang "lãng quên". Hiện nay, khoảng 76% rác thải sinh hoạt tại TPHCM phải chôn lấp.

Tại hội nghị, Ông Mika Lintila cho biết, là một trong những quốc gia xanh nhất thế giới với 40% năng lượng được sản xuất từ nhiên liệu tái tạo rác thải, sinh khối, thủy điện… Mục tiêu của Phần Lan đến năm 2030, không sử dụng than đá để sản xuất ra điện mà sử dụng hoàn toàn từ rác thải. Do đó, trong chuyến thăm Việt Nam lần này, các doanh nghiệp Phần Lan sẽ chia sẻ những bí quyết công nghệ và chuyên môn trong ngành công nghệ năng lượng thông minh và số hóa.

Ông Saku Liuksia, Giám đốc Chương trình Xử lý Rác thải thành Năng lượng và Năng lượng Sinh học của Business Filand cho biết, hiện nay, nhu cầu sử dụng  năng lượng sạch tại Việt Nam đang tăng cao. Do đó, phương pháp xử lý rác thải từ sinh hoạt, nông nghiệp hay công nghiệp cũng trở nên quan trọng.

Số liệu thực tế mới nhất cho thấy, Việt Nam có khoảng 93 triệu dân, trong đó trung bình mỗi người thải ra 1,2kg chất thải rắn mỗi ngày và khoảng 16% trong số đó là rác thải nhựa, phần lớn số rác thải này sẽ bị trôi ra sông và biển.

Kinh nghiệm cho Việt Nam

Tại buổi gặp, đại diện các công ty Phần Lan cũng đã chia sẻ những kinh nghiệm về biến rác thải thành năng lượng sạch cho Việt Nam.

Bà Minna Vilkuna, Phó chủ tịch Công ty BMH (BMH Technology Oy) cho biết, Phần Lan là một trong những nước có kinh nghiệm lâu năm trong sử dụng năng lượng sinh khối, biến rác thải thành phố thành năng lượng.

"Công nghệ có thể biến rác thải đô thị công nghiệp thành nhiên liệu thay thế cho nhiên liệu hoá thạch như than đá, dầu hoả trong các nhà máy nhiệt điện hoặc nhà máy sản xuất xi măng. Chính điều này sẽ mang lại được những giá trị lớn cả về kinh tế và môi trường", bà Minna Vilkuna chia sẻ.

Ông Mika Lintila - Bộ trưởng Bộ Kinh tế Phần Lan.

Đại diện BMH cho biết thêm, tại Việt Nam, tốc độ đô thị hóa và công nghiệp hóa đang trong giai đoạn phát triển nhanh dẫn đến tình trạng chất thải rắn đô thị gia tăng đáng kể. Theo đó, ước tính có đến 76-82 % chất rắn thải đô thị được thu gom và xử lý tại các bãi rác bằng cách chôn lấp, con số này dự kiến sẽ tiếp tục tăng trong thời gian tới.

Trong khi đó, các nước châu Âu từ lâu đã luôn tìm cách tận dụng triệt để nguồn rác với việc phân cấp rác thải nhằm phát triển bền vững, bao gồm các cấp độ: giảm xả thải, tái sử dụng những gì có thể, tái tạo các vật liệu từ rác, sử dụng những gì không tái tạo được cho năng lượng, chôn hoặc sử dụng những thứ ở cấp độ cuối cùng như đá, xi măng, kính để san lấp trong các công trình xây dựng.

Các chuyên gia đến từ Phần Lan gợi ý, Việt Nam có thể tái tạo rác thải bị đem ra các bãi chôn thành năng lượng thay thế cho than nhập khẩu. 

Ở châu Âu, việc sử dụng rác làm nhiên liệu thay thế cho than đá tại các nhà máy xi măng đã diễn ra cách đây khá lâu. Hầu hết các nhà máy xi măng tại châu Âu đã sử dụng năng lượng nhiên liệu rác thải, có những công ty sử dụng 100% nhiên liệu từ rác.

Theo các chuyên gia, nhiều doanh nghiệp Phần Lan với kinh nghiệm lâu năm của mình đang mong muốn hợp tác cùng đối tác Việt Nam thực hiện các dự án liên quan đến điện, nhà máy điện hoặc các nhà máy xi măng sử dụng năng lượng làm từ rác. 

Như bà Minna Vilkuna chia sẻ, công nghệ TY-RANNOSAURUS có thể biến chất thải rắn, không nguy hại thành nhiên liệu thu hồi dạng rắn (SRF), loại nhiên liệu này có thể dùng để thay thế than, dầu dùng trong máy phát điện hơn nước và lò nung xi măng.

Sản xuất SRF từ rác thải của địa phương và đốt trong lò hơi công nghệ CFB hiện đại có thể mang lại nhiều lợi ích kinh tế và môi trường, không còn chất thải đốt, giảm khí CO2, phát điện với lượng khí thải rất thấp với hiệu suất nhiệt và điện cao, thu hồi các kim loại tái chế trước khi đốt, giảm lượng tro bay và tro đáy.

 Theo ông Juha Soumi, Giám đốc khu vực Châu Á Cty Fortum, việc một số quốc gia đang thắt chặt chính sách nhập khẩu phế liệu, trong đó có Trung Quốc đã vô tình khiến Việt Nam trở thành bãi đáp của hàng nghìn tấn phế liệu.

Dẫn chứng từ các thị trường của công ty Fortum, ông Juha Soumi  cho biết, có khoảng 61 % sản lượng điện sản xuất từ rác thải không thải ra CO2. Lĩnh vực này có thể trở thành một ngành kinh tế mới, khi trong năm 2017, doanh thu của Fortum đạt 4,5 tỷ Euro, trong đó lợi nhuận là 0,8 tỷ Euro.

Trong lĩnh vực lâm nghiệp, ông Jussi Rasinmaki, Giám đốc  Simosol Oy cho biết, Việt Nam có thể ứng dụng công nghệ thông tin để lập bản đồ, kế hoạch sử dụng bền vững và theo dõi các thay đổi tài nguyên rừng nhằm tối ưu hóa hoạt động trồng rừng và chuỗi cung ứng gỗ.

Thực tế, trong thời gian gần đây, nhiều doanh nghiệp của Phần Lan đầu tư, triển khai các dự án trong lĩnh vực này tại Việt Nam và đã có những tiến triển khả quan.

Đơn cử, dự án lớn nhất với nhà máy xử  lý bãi rác trị giá 6 triệu Euro đang được xây dựng ở vùng ngoại thành TP.HCM, với mục tiêu chuyển hóa 35.000 tấn chất thải thành năng lượng.

Cách đây gần 1 năm, 1 công ty của Phần Lan thực hiện dự án tổng thể biến đổi rác thành năng lượng tại Bình Dương. Theo đó, Dự án này sẽ thu hồi khí từ bãi rác và xử lý cung cấp khí sinh học cho nhà máy điện có công suất 1,6 MW.