Siêu máy tính được xem là thước đo sức mạnh công nghệ quốc gia mặc dù chưa chắc sức mạnh của chúng đã được vận dụng hết. Siêu máy tính giúp giải quyết các bài toán phức tạp trong lĩnh vực y tế, vật liệu mới và công nghệ năng lượng.

Trong nhiều năm qua, Mỹ luôn giữ vị trí quán quân trong lĩnh vực siêu máy tính. Cách đây hai năm, ngôi vị này phải nhường cho Trung Quốc. Từ mùa thu năm ngoái, Trung Quốc tăng tốc độ bứt phá khiến Mỹ càng tụt lại phía sau.  

Việc Trung Quốc bất ngờ vượt trội về năng lực siêu máy tính khiến Mỹ lo âu. Người Mỹ lo ngại Trung Quốc sẽ sử dụng sức mạnh siêu máy tính để giành ưu thế kinh tế và địa chính trị.

Mới đây, các kỹ sư của phòng thí nghiệm quốc gia Oak Ridge thuộc Bộ Năng lượng Mỹ vừa cho ra mắt Summit, siêu máy tính đủ sức mạnh để vượt mặt vị trí đứng đầu thuộc về siêu máy tính Sunway TaihuLight của Trung Quốc.

Summit là thành quả hợp tác giữa IBM và hãng sản xuất chip đồ họa Nvidia đặt tại Phòng thí nghiệm Quốc gia Oak Ridge ở bang Tennessee, Mỹ.  

Thiết bị mới này, tại thời điểm đỉnh cao, có thể thực hiện được 200 petaflops - tức là 200 triệu tỷ phép tính một giây. Có thể hình dung mỗi người trên trái đất cần thực hiện 1 phép tính mỗi giây hàng ngày trong vòng 305 ngày để đạt được kết quả như siêu máy tính làm trong nháy mắt. Summit được đánh giá nhanh hơn TaihuLight tới 60% và nhanh gấp 8 lần một thiết bị khác có tên Titan, cũng được nghiên cứu tại Oak Ridge và nắm giữ kỷ lục tốc độ siêu máy tính của Mỹ cho tới khi Summit ra đời.

Nhóm nghiên cứu tại Oak Ridge cho biết Summit là sản phẩm đầu tiên được sử dụng cho ứng dụng trí tuệ nhân tạo AI như máy học hay mạng thần kinh. Thiết bị này chứa 27.000 chip GPU từ Nvidia, nhà sản xuất các linh kiện chuyên dùng cho AI, bên cạnh một số chip Power9 của IBM dành riêng cho nghiên cứu AI. Kết nối chúng là hệ thống đường dẫn siêu nhanh để truyền dẫn dữ liệu.

Chuyên gia Bob Picciano của IBM nhận định Summit có thể chạy một số ứng dụng nhanh gấp 10 lần so với Titan mà chỉ tiêu tốn 50% năng lượng điện. Một số dự án khác đang được siêu máy tính này triển khai bao gồm tập hợp các báo cáo viết tay và hình ảnh y khoa để tìm ra mối liên hệ tiềm tàng giữa gen và bệnh ung thư, cũng đó là xác minh các tính trạng di truyền có liên quan tới chứng nghiện thuốc giảm đau opioid và bệnh liên quan. Ngoài ra, Summit cũng được sử dụng cho lĩnh vực dự báo thời tiết, thông qua việc mô hình hóa biểu đồ của các đám mây nhằm đưa ra những dự đoán chính xác nhất có thể.

Summit đánh dấu một bước đi đột phá trong ngành máy tính với khả năng thực hiện exaflop, hay một triệu triệu phép tính trên giây.

Mỹ và Trung Quốc luôn so kè nhau trong cuộc đua chế tạo siêu máy tính. Tuy nhiên, Trung Quốc đang tiến rất nhanh trong lĩnh vực phần mềm. Danh sách công bố hôm thứ hai (25/6) cho thấy chính phủ Trung Quốc và các công ty nước này đang sở hữu 206 trong số 500 siêu máy tính mạnh nhất thế giới. Trong khi đó, đối tác Mỹ chỉ sở hữu 124 siêu máy tính trong top 500.

“Các trung tâm đầu ngành tại Trung Quốc phát triển chẳng kém gì đối tác của họ tại Mỹ”, nhận định của Rick Stevens, giám đốc Phòng thí nghiệm Quốc gia Argonne ở bang Illinois, Mỹ.

"Chính sách tổng thể của Trung Quốc là nhằm giành vị trí lớn hơn trong lĩnh vực công nghệ về lâu về dài, và siêu máy tính chỉ là một phần trong chiến lược đó”, Rick Stevens nhận xét.

• Samsung Galaxy S10: Trang bị 3 camera và Face ID
• Đã có thể tải bản thử nghiệm iOS 12
• Galaxy Note 9 có thể được tích hợp micro vào bút cảm ứng S Pen?

Kim Dung (t/h)