Viêm khớp – nỗi lo khi mùa lạnh về

Thời tiết đang chuyển sang đông lạnh, đây cũng chính là nỗi ám ảnh lớn nhất của những người mắc chứng viêm khớp lâu năm. Thời tiết lạnh làm chất kết dính niêm dịch của khớp tăng lên, làm cho các khớp viêm càng thêm đau nhức.

Anh Phúc (47 tuổi, Quận 4, HCM) tâm sự: “Tôi bị viêm khớp từ khi còn trẻ. Vốn trời nắng ráo còn có thể đi phụ hồ lặt vặt để kiếm thêm thu nhập. Nhưng mùa mưa đến thì khổ lắm, các khớp đau nhức ngủ không được. Ban ngày thì chỉ biết loanh quanh trong nhà chứ không thể đi ra ngoài làm việc lao động chân tay được.”

Viêm xương khớp là bệnh gây ra bởi sự bào mòn lớp sụn khớp. Sụn là lớp mô trơn bao bọc các đầu xương của khớp, giúp các xương ma sát một cách trơn tru giữa các khớp, làm giảm sốc vận động. Khi bị viêm xương khớp, lớp sụn bị mòn, các xương sẽ ma sát mạnh hơn rất nhiều lần, gây ra sự đau đớn khi di chuyển. Thậm chí trong một số trường hợp bệnh nặng, các xương bị ma sát quá mạnh dẫn đến biến dạng, người bệnh có thể mất khả năng vận động.

Nhiều bằng chứng khoa học trước đây đã chỉ ra rằng giảm cân sẽ cải thiện các triệu chứng xương khớp rõ rệt. Mỗi một bước đi bộ thôi đã có thể truyền một sức nặng tương đương gấp rưỡi lần trọng lượng cơ thể lên mỗi đầu gối. Vì vậy, bệnh đau khớp gối hiện nay là một bệnh phổ biến nhất trong tất cả các loại viêm khớp.

Thời tiết lạnh làm chất kết dính niêm dịch của khớp tăng lên, làm cho các khớp viêm càng thêm đau nhức.

Chế độ ăn uống có thể điều trị bệnh viêm khớp

Hiện nay, rất nhiều nghiên cứu đánh giá cao chế độ ăn của người Địa Trung Hải: rất giàu trái cây, rau, ngũ cốc nguyên hạt, các loại đậu, các loại hạt, bổ sung một lượng nhỏ cá, thịt nạc và dầu ô liu. Đó là các hợp chất rất có lợi cho sức khỏe với hàm lượng cao các chất chống oxy hóa, chất béo omega-3 và chất béo không bão hòa, giúp giảm các bệnh tim mạch và hỗ trợ hệ tiêu hóa.

Philip Calder, Giáo sư về miễn dịch dinh dưỡng tại Đại học Southampton, và một chuyên gia về phương pháp ăn kiêng viêm khớp, giải thích: “Về cơ bản, chế độ ăn của người Địa Trung Hải chứa đầy các hợp chất chống viêm và hạn chế các loại thực phẩm thúc đẩy viêm trong cơ thể. Nó đã được chứng minh là mang lại lợi ích sức khỏe tổng thể và có thể giúp giảm đau do bệnh khớp”

Một nghiên cứu năm 2015 báo cáo rằng bệnh nhân viêm xương khớp cho biết các cơn đau khớp đã thuyên giảm đáng kể chỉ hai tuần sau khi chuyển sang chế độ ăn kiêng như người Địa Trung Hải. Một nghiên cứu khác được thực hiện bởi Đại học Umeå ở Thụy Điển năm 2003 với đối tượng nghiên cứu là những bệnh nhân bị viêm khớp dạng thấp khớp, là loại đau khớp liên quan đến phản ứng hệ miễn dịch bị lỗi, chứ không phải tổn thương sụn.

Họ thấy rằng những người ăn chế độ ăn Địa Trung Hải trong ba tháng đã giảm cường độ cơn  đau và các đợt viêm một cách đáng kể. Những người không ăn kiêng, vẫn duy trì thói quen ăn uống như cũ thì không có bất kỳ sự thuyên giảm bệnh nào.

Margaret Rayman, Giáo sư Y học dinh dưỡng tại Đại học Surrey, nói: “Bệnh nhân có vấn đề về khớp mạn tính là những đối tượng đặc biệt cần được bổ sung các chất chống oxy hóa, để giúp cơ thể chống lại các cơn viêm”

Chế độ ăn của người Địa Trung Hải được chứng minh là có tác dụng trong việc điều trị viêm xương khớp

Ăn nhiều sữa chua

Một nghiên cứu mới chỉ ra tầm quan trọng của sức khỏe đường ruột trong việc điều trị viêm khớp. Nghiên cứu này đến từ Đại học Rochester ở Mỹ, phát hiện ra rằng những con chuột có có nhiều vi khuẩn gây hại trong đường ruột sẽ có nguy cơ bị viêm khớp nặng hơn. Trong khi đó, những con chuột được ăn các loại thực phẩm tốt cho đường tiêu hóa, thì lại ít có khả năng mắc bệnh viêm khớp. Các thực phẩm hỗ trợ đường ruột phải kể đến như: hành tây, tỏi, măng tây, tỏi tây, sữa chua tự nhiên, phô mai, dưa cải bắp và rau ngâm chua với nước muối. Cũng theo các nhà khoa học, để những loại thực phẩm này phát huy công dụng, bạn phải giữ thói quen bổ sung thường xuyên trong một thời gian đủ dài, từ 9 đến 12 tháng.

Yến mạch

Bác sĩ Rayman nói: “Bệnh nhân viêm xương khớp thường có mức cholesterol cao và cũng có một số bằng chứng cho thấy việc giảm mức cholesterol trong máu có thể làm giảm đau đớn do viêm khớp gây nên. Và tất nhiên, điều này cũng còn có tác dụng tích cực đối sức khỏe tim mạch của người bệnh.”

Trong nghiên cứu có tên Chingford, nghiên cứu thoái hóa khớp xương dài nhất trên thế giới bắt đầu vào năm 1989, đã chỉ ra rằng chứng đau đầu gối có liên quan mật thiết tới nồng độ cholesterol trong cơ thể.

Yến mạch là thực phẩm giúp giảm lượng cholesterol trong máu rất hữu hiệu và đã được chứng minh là có khả năng giảm cholesterol tới 10% chỉ trong ba tuần sử dụng thường xuyên.

Cá giúp cắt cơn đau

Các loại cá chứa nhiều dầu có thể giúp giảm đau khớp vì chứa nhiều axit béo không no omega-3. "Dầu cá đã được chứng minh là có tác dụng chống viêm trên cơ thể và giảm đau, đặc biệt là ở những người bị viêm khớp," Bác sĩ Calder giải thích.

Nhìn chung, bạn nên cố gắng ăn từ một đến hai bữa ăn với các loại cá nhiều dầu mỗi tuần. Cá dầu bao gồm cá thu, cá hồi và cá ngừ. Nếu bạn không thích cá, bạn có thể bổ sung vào chế độ ăn uống hằng ngày bằng các loại thực phẩm chức năng viên nang dầu cá. Một đến hai viên nang nên cung cấp 450mg EPA và DHA hàng ngày được các bác sĩ khuyến nghị cho người viêm khớp.

Bổ sung chất sắt với bò bít tết

Viêm khớp có thể làm tăng nguy cơ thiếu máu, thiếu hụt các tế bào hồng cầu có nhiệm vụ vận chuyển oxy đi phân bổ khắp cơ thể. Các triệu chứng bao thiếu máu do viêm khớp bao gồm cảm thấy mệt mỏi, chóng mặt và thường nói hụt hơi.

Tình trạng thiếu máu do viêm khớp có thể xuất phát từ lý do sử các loại thuốc chống viêm trong một thời gian dài dẫn đến việc cơ thể bị thiếu sắt. Viêm xương khớp không tự gây ra bệnh thiếu máu nhưng nhiều bệnh nhân lớn tuổi còn được kê đơn liều cao canxi để tăng cường sức mạnh của xương. Và điều này có thể làm cho cơ thể khó hấp thu sắt hơn bao giờ hết.

Tuy nhiên, nếu bạn bị viêm khớp dạng thấp khớp và nghĩ rằng bạn đang thiếu máu, hãy nói chuyện với bác sĩ trước khi dùng thuốc bổ sung vì nó có thể gây biến chứng gan.

Các nhà nghiên cứu khuyên người bị viêm xương khớp nên bổ sung sắt bằng tthịt bò hoặc thịt cừu, giúp bổ sung nguồn protein dồi dào cho cơ thể và bù đắp lượng sắt thiếu hụt.

Quỳnh Anh