Mâm ngủ quả là tượng trưng cho  5 vị Kim - Mộc - Thủy - Hỏa - Thổ, 5 yếu tố được cho là đã cấu thành nên vũ trũ. Vì vậy theo riết lý phương Đông thì mâm ngũ quả sẽ có 5 loại quả với 5 màu khác nhau. Đây chính là kết tinh của lao động, của những chắt chiu nắng mưa nơi ruộng đồng vườn tược để dâng lên ông bà tổ tiên. Theo người Việt ta thì tùy vào người Bắc – Trung – Nam mà có cách bày mâm ngũ quả riêng.

Cách bày mâm ngũ quả miền Bắc

Ở miền Bắc, trên mâm ngũ quả thường có các loại quả: Chuối xanh, bưởi, đu đủ, cam, hồng, mận, trứng gà, roi, hồng xiêm . Trong đó chuối xanh tượng trưng như bàn tay ngửa lên bao bọc những loại quả còn lại. Trung tâm là màu vàng của bưởi hoặc phật thủ tiếp theo đến màu đỏ ứng với hành hỏa hay mùa hạ, màu trắng ứng với hành kim mùa thu hoặc màu đen ứng với mùa đông – hành thủy.

Cách bày mâm ngũ quả miền Trung

Miền Trung không có lợi thế về nông nghiệp do đất đai cằn cỗi lại bão lũ liên miên.Vì thế người miền Trung  không quá câu nệ hình thức ý nghĩa của mâm ngũ quả, mà chủ yếu có gì cúng nấy, thành tâm dâng kính tổ tiên. Mâm ngũ quả có  đủ: chuối, mãng cầu, sung, dừa, đu đủ, xoài… rất phong phú như 1 sự giao thoa giữa 2 miền Bắc – Nam.

Cách bày mâm ngũ quả miền Nam

Với người miền nam thì mâm ngũ quả không có chuối và cam vì họ quan rằng 2 loại quả này không may. Thay thế vào đó là  các loại trái: Mãng cầu, dừa, đu đủ, xoài, sung (theo câu: “Cầu sung vừa đủ xài”), thêm chân đế là 3 trái thơm (dứa), thể hiện sự vững vàng. Thứ không thể thiếu trong mâm ngũ quả của người miền Nam đó chính là  cặp dưa hấu ruột đỏ vỏ xanh, tượng trưng cho lòng trung nghĩa của những người đi mở cõi. Mâm ngủ quả bình dị, dân dã nhưng nhiều thông điệp mà nhiều đời người đã gửi gắm.