Nhật báo Bangkok Post mới đây có bài viết cảnh báo về vấn đề rau quả sạch ở Thái Lan, trong đó dẫn một báo cáo của tổ chức phi chính phủ Mạng lưới Cảnh báo thuốc trừ sâu Thái Lan (Thai-PAN) cho biết có đến 64% rau củ quả bán trong các siêu thị hay chợ ở Thái Lan không an toàn.

Để có được kết quả trên, Thai-PAN đã tiến hành khảo sát vào cuối tháng Tám tại thủ đô Bangkok và một số tỉnh thành khác, kiểm tra hơn 10 loại nông sản phổ biến.

Thai-PAN phát hiện có đến 64% nông sản trong số đó không an toàn vì dư lượng chất diệt cỏ, thuốc trừ sâu vượt quá mức cho phép.

Cũng theo kết quả xét nghiệm của Thai-PAN, toàn bộ các loại quả được kiểm tra đều chứa chất trừ sâu và những loại quả có lượng chất này tồn dư nhiều nhất là nho, dứa và đu đủ.

Thông tin từ truyền thông Thái Lan ảnh hưởng không ít đến Việt Nam. Trong 8 tháng đầu năm nay, Việt Nam nhập siêu từ thị trường Thái Lan trên 3,49 tỷ USD (tăng 17% so với cùng kỳ năm ngoái). Trong số các loại hàng hóa nhập khẩu từ thị trường Thái Lan trong 8 tháng đầu năm nay có rất nhiều nhóm hàng tăng mạnh về kim ngạch so với cùng kỳ năm ngoái.

Đáng chú ý nhất là nhóm hàng rau quả khi, cụ thể 8 tháng đầu năm 2017 mặt hàng rau quả nhập từ Thái Lan về Việt Nam tăng 182%, trị giá  617,81 triệu USD; dầu mỡ động thực vật tăng 129%, trị giá  9,21 triệu USD…

Với 64% nông sản Thái Lan bán trong chợ, siêu thị không an toàn đặt ra câu hỏi liệu hàng nông sản từ quốc gia này nhập vào Việt Nam có an toàn? Và, phải chăng người tiêu dùng Việt cần khách quan với nông sản trong nước thay vì sinh ngoại như hiện nay?

Trao đổi với phóng viên sáng ngày 27/11, PGS.TS Nguyễn Duy Thịnh - Viện Công nghệ sinh học và Công nghệ thực phẩm (Đại học Bách Khoa Hà Nội) cho rằng, Việt Nam đang là một trong những nước nhập khẩu nhiều rau củ từ Thái Lan. Vì thế thông tin trên đặt ra vấn đề kiểm soát sản phẩm rau quả từ nước này về Việt Nam được thực hiện ra sao trong thời gian qua. Đây là trách nhiệm của cơ quan quản lý nhà nước.

PGS.TS Nguyễn Duy Thịnh phân tích, với rau củ quả ở thị trường nước bạn không an toàn thì người tiêu dùng có quyền đặt nghi vấn về an toàn rau, củ, quả nhập từ Thái Lan vào Việt Nam.

“Vấn đề quan trọng là kiểm soát chất lượng sản phẩm đầu vào, chúng ta có cơ chế kiểm soát khi rau quả nhập từ nước ngoài vào Việt Nam như thế nào? Hay chỉ tin vào báo cáo thẩm định của nước bạn. Sau thông tin trên cần có sự rà soát lại để đảm bảo rau quả nhập vào Việt Nam an toàn cho người sử dụng”, PGS Thịnh nói.

Theo PGS Nguyễn Duy Thịnh, dư luận nói người tiêu dùng Việt “sính ngoại” là không đúng bởi nguyên nhân người dân chọn hàng nhập khẩu vì thất vọng với sản phẩm trong nước.

“Ngay mặt hàng nông sản trong nước vẫn đâu đó còn tình trạng “rau hai luống, lợn hai chuồng” thì khó trách người tiêu dùng quay lưng. Về hàng nhập khẩu chúng ta luôn nói hàng Trung Quốc chất lượng kém nhưng thực sự chúng ta sử dụng rất nhiều sản phẩm Trung Quốc đã thấy ai bỏ đi đâu.

Quan trọng hơn nữa doanh nghiệp nhập khẩu hàng từ các nước có lựa chọn sản phẩm chất lượng không hay lựa chọn hàng kém chất lượng về lấy mác nhập ngoại để bán nâng giá”, PGS Thịnh nêu vấn đề.

Theo ông Thịnh, chúng ta cần có cơ chế kiểm soát sản phẩm nhập ngoại. Cung cấp thông tin đầy đủ cho người dân. Còn với người tiêu dùng cần xem xét kỹ nguồn gốc hàng nhập khẩu, xem doanh nghiệp nhập khẩu là ai, có uy tín không, trong quá khứ từng vi phạm gì về nhập khẩu không…

Chung quan điểm, trao đổi với phóng viên, ông Vũ Vinh Phú – Chuyên gia thương mại, Chủ tịch Hiệp hội Siêu thị Hà Nội cho rằng, rau quả Thái Lan hiện tràn ngập thị trường Việt Nam từ siêu thị cho đến các chợ. Do đó, thông tin 64% rau củ quả bán trong các siêu thị hay chợ ở Thái Lan không an toàn đặt ra câu chuyện quản lý sản phẩm nhập khẩu.

Người tiêu dùng thấy quảng cáo sản phẩm nhập khẩu là mặc nhiên ấn định tốt hơn trong nước. Tuy nhiên ông Phú cho rằng người tiêu dùng cần nhìn nhận khách quan và công bằng, không nên chỉ tin vào quảng cáo của doanh nghiệp.

Cũng là nông sản nhưng sản xuất ở các nước như thế nào hay cũng hôm nay phun thuốc mai mang ra chợ bán. Muốn kiểm soát được cần phải có quy định minh bạch thông tin nguồn gốc sản phẩm nông sản nhập khẩu. Ví dụ với xoài Thái Lan, cần phải có thông tin bằng tiếng Việt về nơi trồng, công nghệ trồng, thu hái ở Thái Lan ngày nào, nhập về Việt Nam ngày nào, hạn sử dụng là bao nhiêu ngày…

Hoàng Linh